تفاوت ورق آجدار پرسی و فابریک + بررسی کامل
ورق آجدار یکی از مقاطع پرمصرف فولادی است که به دلیل داشتن سطحی با الگوهای برجسته و منظم مانند لوزی، شطرنجی یا دایرهای، در جلوگیری از لغزش نقش مهمی ایفا میکند. این ویژگی باعث شده تا از این محصول در صنایع مختلفی مانند ساختمانسازی، خودروسازی، تجهیزات صنعتی، صنایع نفت و گاز، پلسازی، انبارها و کف کامیونها استفاده شود. به طور کلی، ورق آجدار به دو دسته ورق آجدار پرسی و ورق آجدار فابریک تقسیم میشود. تفاوت اصلی این دو نوع در روش تولید، کیفیت آج، مقاومت و کاربردهای آنهاست. شناخت این تفاوتها به کاربران کمک میکند تا بسته به شرایط پروژه، انتخاب بهینهتری داشته باشند.
برای اطلاع از نوسانات بازار و بررسی قیمت ورق آجدار، دسترسی به اطلاعات بهروز و دقیق اهمیت زیادی دارد؛ چرا که قیمت این محصول به عواملی همچون ضخامت ورق، نوع الگو یا گل آج، کیفیت تولید، کارخانه سازنده، هزینه حملونقل، موجودی بازار و نرخ ارز وابسته است. انتخاب صحیح ورق آجدار نیازمند شناخت دقیق مشخصات فنی، کاربردهای پروژه و تحلیل بهروز قیمتها است.
در این مقاله به تفاوت ورق آجدار پرسی و فابریک، ویژگی ها، کاربردها، مزایای هر کدام می پردازیم، پس در ادامه با اهن اینجا همراه باشید.
ورق آجدار پرسی چیست؟
ورق آجدار پرسی نوعی ورق فولادی است که بهطور اولیه به شکل ورق سیاه معمولی تولید میشود و سپس در مرحلهای مجزا تحت فرآیند پرسکاری صنعتی قرار میگیرد. در این فرآیند، ورق ساده از میان دستگاه پرس سنگین عبور داده میشود و بهوسیله قالبهای آجدار طرحهایی مانند لوزی، شطرنجی یا دایرهای روی سطح آن ایجاد میگردد. این عملیات به گونهای است که سطح ورق تغییر شکل داده و دارای برجستگیهایی میشود که اصطکاک و چسبندگی بیشتری نسبت به ورقهای صاف ایجاد میکنند.
در تولید ورقهای پرسی، ضخامت اولیه ورق سیاه اهمیت بالایی دارد؛ زیرا در حین پرسکاری، بخشهایی از ورق تحت فشار قرار گرفته و میزان یکنواختی الگوها به کیفیت ماده خام وابسته است. همچنین، انتخاب قالبها در این مرحله تعیینکننده نوع نقش و عمق آج خواهد بود. معمولاً ورقهای پرسی در کارگاهها یا خطوط نیمهصنعتی ساخته میشوند و به همین دلیل، تنوع بالایی از نظر شکل الگوها و اندازه آنها در بازار موجود است.
فرآیند ساخت ورق پرسی به دلیل ماهیت مکانیکی خود، باعث میشود که برجستگیها تنها به صورت سطحی روی ورق ایجاد شوند و ارتباط مستقیم با ساختار متالورژیکی فولاد نداشته باشند. به عبارت دیگر، الگوهای ایجادشده بخشی جداشده از فرآیند نورد اولیه هستند و تنها به کمک فشار مکانیکی شکل گرفتهاند. همین موضوع وجه تمایز اصلی این ورقها نسبت به ورق آجدار فابریک محسوب میشود که در حین فرآیند نورد گرم آجدار میشوند.

از نظر ظاهری، ورق پرسی معمولاً دارای سطحی با الگوهای کمعمقتر و گاهی نامنظمتر است. این مسئله به دلیل تفاوت در فشار پرس، نوع قالب استفادهشده و کیفیت ورق پایه به وجود میآید. با این حال، همین روش امکان تولید ورقهایی با طرحهای متنوع و قابل سفارشیسازی را فراهم میکند و همین تنوع یکی از دلایل رواج این نوع ورق در بازار است.
به طور کلی، ورق آجدار پرسی را میتوان محصولی دانست که از ترکیب یک ورق فولادی پایه و فرآیند پرسکاری قالبی به دست میآید. این ورق در ظاهر مشابه ورق فابریک به نظر میرسد، اما ساختار سطح آن وابسته به ماشینآلات پرس است و به همین دلیل کیفیت و یکنواختی الگوها در آن نسبت به محصولاتی که به روش فابریک تولید میشوند، متفاوت خواهد بود.
ویژگیهای ورق آجدار پرسی
ورق آجدار پرسی یکی از پرکاربردترین انواع ورقهای آجدار در بازار ایران است که به دلیل تولید آسانتر و هزینه کمتر نسبت به ورقهای فابریک، در بسیاری از پروژههای عمومی و سبک مورد استفاده قرار میگیرد. این ورق به کمک دستگاه پرس صنعتی ساخته میشود و الگوهای آن وابسته به نوع قالب مورد استفاده است. بررسی ویژگیهای این محصول کمک میکند تا انتخاب آن در پروژهها آگاهانهتر انجام شود و تفاوت آن با ورق آجدار فابریک بهتر درک گردد:
- روش تولید مبتنی بر پرسکاری
ورق پرسی از ورق سیاه معمولی ساخته میشود که در مرحلهای جداگانه وارد دستگاه پرس میگردد. دستگاه با اعمال فشار بالا و استفاده از قالبهای آجدار، الگوهای مختلفی مانند لوزی و شطرنجی را روی سطح ورق ایجاد میکند. این فرآیند برخلاف نورد گرم، ماهیت مکانیکی دارد و آجها بهصورت سطحی و غیر یکپارچه روی ورق شکل میگیرند. - تنوع الگوهای سطحی و قابلیت سفارشیسازی
یکی از ویژگیهای شاخص ورق پرسی، قابلیت ایجاد طرحهای متنوع است. با تعویض قالبها میتوان الگوهای متفاوتی تولید کرد. این موضوع باعث میشود ورق پرسی در پروژههایی که تنوع ظاهری اهمیت دارد، کاربرد گستردهای داشته باشد. برخلاف ورق فابریک که طرحها محدود به الگوهای استاندارد کارخانهای هستند، ورق پرسی میتواند بسته به نیاز مشتری تغییر کند. - عمق و یکنواختی کمتر آجها
به دلیل فشار مکانیکی دستگاه پرس، عمق آجها معمولاً کمتر و ناهمگونتر از آجهای ایجادشده در فرآیند نورد گرم است. در برخی نقاط ورق، این برجستگیها عمق بیشتری دارند و در بخشهای دیگر کمعمقتر هستند که باعث تفاوت در کیفیت سطح میشود. این موضوع برای کاربرانی که به دنبال دقت بالای الگو هستند، اهمیت دارد. - تفاوت ضخامت در نواحی برجسته
وقتی قالب پرس روی سطح ورق فشار وارد میکند، بخشی از ضخامت در نواحی آجدار کاهش مییابد. این کاهش ضخامت در مقایسه با ورق فابریک موجب میشود که مقاومت مکانیکی در نقاط برجسته کمتر باشد. هرچند این تغییر ضخامت چندان زیاد نیست، اما در پروژههایی که بارگذاری سنگین وجود دارد، باید مدنظر قرار گیرد. - هزینه تولید پایینتر و دسترسی آسانتر
تولید ورق پرسی نیازمند تجهیزات سبکتر و سرمایهگذاری کمتری نسبت به خطوط نورد است. این موضوع باعث میشود که قیمت تمامشده این ورق کمتر باشد و دسترسی آن در بازار آسانتر انجام گیرد. همین ویژگی باعث شده که ورق پرسی انتخاب اقتصادیتری برای پروژههای سبک باشد. - وابستگی به کیفیت ورق پایه
کیفیت نهایی ورق پرسی به شدت به ورق سیاه اولیه بستگی دارد. اگر ورق پایه دارای سطحی ناهموار یا کیفیت پایین باشد، آجهای ایجادشده نیز از یکنواختی و استحکام لازم برخوردار نخواهند بود. بنابراین انتخاب ورق خام استاندارد و باکیفیت در این فرآیند اهمیت زیادی دارد. - قابلیت تولید در ابعاد متنوع
به دلیل انعطافپذیری فرآیند پرس، امکان تولید ورق پرسی در ابعاد و ضخامتهای مختلف وجود دارد. بسته به توان دستگاه و اندازه قالبها، میتوان ورقهایی در اندازههای استاندارد یا حتی سفارشی تولید کرد. این ویژگی باعث شده که بسیاری از مصرفکنندگان این نوع ورق را برای نیازهای خاص پروژه سفارش دهند. - تفاوت ظاهری محسوس نسبت به ورق فابریک
سطح ورق پرسی معمولاً ظاهری با طرحهای کمتر برجسته و ناهموارتر دارد. در مقایسه، ورق فابریک آجهایی با برجستگیهای منظم و استاندارد ارائه میدهد. همین تفاوت ظاهری یکی از شاخصترین ویژگیهایی است که به کمک آن میتوان ورق پرسی را از فابریک تشخیص داد.
کاربردهای ورق آجدار پرسی
ورق آجدار پرسی به دلیل داشتن سطحی با الگوهای برجسته مانند لوزی و شطرنجی، گزینهای مناسب برای افزایش اصطکاک سطحی و جلوگیری از لغزش افراد یا اجسام است. این ورق به علت قیمت پایینتر و تولید آسانتر نسبت به ورق آجدار فابریک، در بسیاری از پروژههای سبک و عمومی کاربرد دارد. در ادامه مهمترین زمینههای استفاده از این ورق توضیح داده میشود:
- پلههای اضطراری و راهپلههای صنعتی سبک
در محیطهایی که احتمال لغزش افراد وجود دارد، مانند راهپلههای اضطراری، ورودی ساختمانها یا پلههای کارگاهی، استفاده از ورق پرسی باعث افزایش ایمنی میشود. الگوهای برجسته این ورق مانع سر خوردن افراد در شرایط مرطوب یا لغزنده میشوند. - کفپوش وسایل نقلیه سبک
یکی از رایجترین کاربردها، استفاده در کف خودروهای سبک مانند وانتها، کامیونتها و تریلرهای کوچک است. این ورق به دلیل ایجاد سطحی مقاوم در برابر لغزش، باعث میشود بار حملشده در حین حرکت خودرو جابجا نشود. - سطوح داخلی کارگاهها و کارخانهها
در کارگاهها و سالنهای تولیدی که تردد افراد یا تجهیزات سبک وجود دارد، ورق پرسی برای کفسازی مسیرها، محل استقرار دستگاهها و سطوح کارگاهی به کار میرود. این ورق با افزایش اصطکاک سطح، امنیت کارکنان را بیشتر میکند. - پوشش کف آسانسورهای باری سبک
در آسانسورهایی که مخصوص حمل کالا یا ابزارهای سبک هستند، استفاده از ورق پرسی مانع لغزش بار شده و از آسیب دیدن تجهیزات جلوگیری میکند. - سکوها و رمپهای کوچک
در مکانهایی که نیاز به سطوح شیبدار سبک مانند رمپهای فروشگاهی یا سکوهای موقت وجود دارد، این نوع ورق به کار میرود. ایجاد اصطکاک مناسب در سطح آن، حرکت اجسام یا عبور افراد را ایمنتر میکند. - کف سالنهای انبار و قفسههای صنعتی
برای جلوگیری از لغزش اجسام ذخیرهشده در انبارها یا روی قفسهها، ورق پرسی به عنوان پوشش کف استفاده میشود. این کاربرد بیشتر در محیطهای کوچک و انبارهای نیمهصنعتی دیده میشود. - محیطهای ساختمانی و پروژههای موقت
در پروژههای ساختمانی که نیاز به استفاده کوتاهمدت از کفپوش مقاوم وجود دارد، ورق پرسی گزینهای اقتصادی است. بهعنوان مثال، در راهپلههای موقت کارگاهها یا سطوح دسترسی کارگران کاربرد دارد. - کاربردهای تزئینی و عمومی
برخی پروژههای معماری یا طراحی داخلی نیز از ورق پرسی برای ایجاد بافتهای برجسته و تزئینی در نما یا دکوراسیون استفاده میکنند. هرچند این کاربرد نسبت به استفادههای صنعتی کمتر رایج است، اما نشاندهنده تنوع بالای این محصول است.
به طور کلی، ورق آجدار پرسی بیشتر در محیطهایی به کار میرود که نیاز به ایجاد ایمنی سطحی، کاهش لغزش و صرفهجویی اقتصادی وجود دارد. این ورق در پروژههای سبک و نیمهصنعتی نقش مهمی ایفا کرده و انتخابی مناسب برای کارفرمایانی است که بودجه محدود دارند.
مزایای استفاده از ورق آجدار پرسی
ورق آجدار پرسی به دلیل فرآیند تولید سادهتر و هزینه پایینتر نسبت به ورق آجدار فابریک، مزایای متعددی دارد که باعث شده در بسیاری از پروژهها بهویژه پروژههای سبک و عمومی مورد استقبال قرار گیرد. این مزایا هم از نظر اقتصادی و هم از نظر اجرایی اهمیت دارند و در ادامه به تفصیل بررسی میشوند:
- قیمت اقتصادیتر
یکی از مهمترین مزایای ورق پرسی، قیمت پایینتر آن نسبت به ورق فابریک است. از آنجا که تولید این ورق با استفاده از پرسکاری روی ورق سیاه معمولی انجام میشود و نیازی به خطوط پیشرفته نورد گرم ندارد، هزینه نهایی تولید آن کمتر است. این موضوع برای کارفرمایانی که پروژههای کوچکتر یا بودجه محدود دارند، یک امتیاز بزرگ محسوب میشود. - دسترسی آسان در بازار
به دلیل اینکه فرآیند تولید ورق پرسی نیازمند تجهیزات پیچیده نیست، بسیاری از کارگاهها و واحدهای تولیدی کوچک نیز قادر به تولید آن هستند. همین موضوع باعث میشود ورق آجدار پرسی در بازار فراوانتر بوده و به راحتی در دسترس خریداران قرار گیرد. - تنوع در طرح و الگو
از آنجایی که طرحهای برجسته روی ورق پرسی توسط قالبهای پرسکاری ایجاد میشوند، امکان تعویض قالب و تولید طرحهای متنوع وجود دارد. این قابلیت باعث میشود مشتریان بتوانند بسته به نیاز پروژه خود، از بین طرحهای مختلفی مانند لوزی، شطرنجی، دایرهای یا ستارهای انتخاب داشته باشند. - قابلیت تولید در ابعاد سفارشی
یکی دیگر از مزایای ورق پرسی، امکان تولید در ضخامتها و ابعاد متنوع است. بسته به اندازه قالبها و ظرفیت دستگاه پرس، میتوان ورقهایی مطابق نیاز مشتری تولید کرد. این ویژگی در پروژههایی که نیازمند ابعاد خاص و غیر استاندارد هستند، اهمیت زیادی دارد. - سرعت بالای تولید
فرآیند پرسکاری نسبت به نورد گرم سریعتر است و نیاز به مراحل پیچیدهای مانند حرارتدهی یا کنترل دقیق ترکیب شیمیایی فولاد ندارد. بنابراین، در صورت نیاز فوری به ورق آجدار، تولید نوع پرسی با سرعت بیشتری انجام میشود و سفارشات سریعتر آماده تحویل خواهند بود. - امکان استفاده در پروژههای موقت
به دلیل هزینه کمتر و دسترسی آسان، ورق پرسی انتخاب مناسبی برای پروژههای موقت یا کوتاهمدت است. بهعنوان مثال، در ساخت راهپلههای موقت کارگاهی یا کفپوشهای موقتی در پروژههای عمرانی، استفاده از این ورق بسیار مقرونبهصرفه خواهد بود. - انعطافپذیری در طراحی
قابلیت ایجاد نقشهای مختلف و همچنین تولید در ابعاد متفاوت، به معماران و پیمانکاران امکان میدهد تا این ورق را متناسب با طراحی پروژههای خود به کار گیرند. این انعطافپذیری باعث افزایش کاربرد ورق پرسی در صنایع مختلف شده است. - کاهش هزینه نگهداری اولیه
در پروژههایی که نیاز به دوام طولانیمدت و بارگذاری سنگین وجود ندارد، استفاده از ورق پرسی میتواند باعث کاهش هزینههای اولیه نگهداری شود. چرا که خرید این ورق نسبت به ورق فابریک ارزانتر بوده و در پروژههای سبک، پاسخگوی نیازها خواهد بود.
به طور کلی، مزایای ورق آجدار پرسی بیشتر در جنبههای اقتصادی، سرعت تولید، تنوع طرح و سهولت دسترسی نمود پیدا میکند. این ویژگیها آن را به گزینهای محبوب در پروژههایی تبدیل کرده که نیاز به ایجاد اصطکاک سطحی، کاهش لغزش و انتخابی اقتصادی دارند.
ورق آجدار فابریک چیست؟
ورق آجدار فابریک نوعی ورق فولادی است که در همان مرحله تولید و در فرآیند نورد گرم به صورت آجدار ساخته میشود. در این روش، ورق فولادی مذاب پس از عبور از غلتکهای آجدار صنعتی بهطور مستقیم به شکل ورق برجسته در میآید. این فرآیند باعث میشود که الگوهای آج بخشی جدانشدنی از ساختار ورق باشند و برخلاف ورق پرسی که آج آن بهصورت سطحی و در مرحلهای جداگانه ایجاد میشود، در ورق فابریک آجها با بدنه فولاد یکپارچه هستند.
در این فرآیند، ورق فولادی ابتدا در دمای بسیار بالا به حالت نرم و شکلپذیر درمیآید. سپس توسط غلتکهایی که سطح آنها دارای طرحهای لوزی یا شطرنجی هستند، آجها به صورت برجسته و یکنواخت روی کل سطح ورق ایجاد میشوند. به دلیل اینکه عملیات در حین نورد گرم انجام میشود، هیچ کاهش ضخامت ناخواسته یا افت کیفیتی در نواحی آجدار رخ نمیدهد و سطح ورق از نظر استحکام مکانیکی و مقاومت بسیار یکنواخت است.
یکی از نکات مهم در ورق فابریک، رعایت استانداردهای تولید است. کارخانههای بزرگ تولید فولاد مانند فولاد مبارکه اصفهان یا فولاد گیلان این ورقها را بر اساس استانداردهای ملی و بینالمللی از جمله ISIRI 3274 تولید میکنند. این موضوع باعث میشود محصول نهایی از نظر کیفیت سطح، مقاومت و یکنواختی الگو، کاملاً مطابق نیازهای صنعتی باشد.
از نظر ظاهری، ورق آجدار فابریک سطحی با الگوهای کاملاً منظم، برجسته و یکنواخت دارد. تفاوت اصلی آن با ورق پرسی در همین یکنواختی و کیفیت بالاتر برجستگیهاست. الگوها در این نوع ورق، به دلیل یکپارچگی با بدنه فولاد، در برابر فشار، بارگذاری سنگین و شرایط محیطی مقاومت بیشتری از خود نشان میدهند.
به طور کلی، میتوان گفت ورق فابریک محصولی است که از همان ابتدا در کارخانه و بهصورت تخصصی طراحی و تولید میشود. این ورق به دلیل داشتن دوام بالا، کیفیت استاندارد و آجهای منظم، بیشتر در پروژههای صنعتی و سنگین به کار میرود و انتخابی مطمئنتر نسبت به ورق پرسی برای محیطهایی است که نیاز به ایمنی و مقاومت بالاتر دارند.

ویژگیهای ورق آجدار فابریک
ورق آجدار فابریک به دلیل تولید مستقیم در فرآیند نورد گرم، یکی از مقاومترین و استانداردترین انواع ورقهای آجدار در بازار است. این ورق به گونهای ساخته میشود که الگوهای برجسته از همان ابتدا بخشی از بدنه ورق باشند و به صورت یکپارچه با فولاد ترکیب شوند. همین ویژگی باعث شده تا ورق فابریک در مقایسه با ورق پرسی، کیفیت، استحکام و دوام بیشتری داشته باشد. در ادامه مهمترین ویژگیهای این نوع ورق بررسی میشود:
- یکپارچگی آج با بدنه فولاد
در فرآیند تولید، الگوهای برجسته همزمان با شکلگیری ورق ایجاد میشوند و جزئی از ساختار اصلی آن هستند. این موضوع باعث میشود که آجها در برابر فشار و ضربه مقاومتر بوده و برخلاف ورق پرسی، دچار تغییر شکل یا کندهشدن نشوند. - کیفیت سطحی یکنواخت
ورق فابریک دارای سطحی با الگوهای منظم و برجسته است. طرحهای آج در این ورق کاملاً استاندارد، با فاصلههای یکسان و بدون ناهمواری ایجاد میشوند. همین یکنواختی باعث میشود ظاهر این ورقها حرفهایتر بوده و برای پروژههای صنعتی و ساختمانی سنگین مناسبتر باشند. - مقاومت مکانیکی بالا
به دلیل تولید در دمای بالا و فرآیند نورد گرم، ساختار داخلی فولاد یکنواختتر و فشردهتر است. همین موضوع باعث میشود ورق فابریک در برابر بارگذاری سنگین، سایش، ضربه و فشار مداوم مقاومت بیشتری داشته باشد. - دوام طولانی در شرایط محیطی
ورق آجدار فابریک به دلیل داشتن کیفیت سطحی بالاتر، در برابر زنگزدگی و خوردگی عملکرد بهتری دارد. در صورت استفاده از پوششهای محافظ مانند رنگ یا گالوانیزه، ماندگاری آن در محیطهای مرطوب یا صنعتی چند برابر خواهد شد. - تولید مطابق با استانداردهای معتبر
کارخانههای بزرگ فولاد مانند فولاد مبارکه اصفهان و فولاد گیلان ورقهای آجدار فابریک را مطابق با استانداردهای ملی و بینالمللی مانند ISIRI 3274 تولید میکنند. این موضوع تضمینکننده کیفیت، استحکام و دقت ابعادی این ورقها است. - ابعاد و ضخامت متنوع
ورق فابریک در ضخامتهای مختلف از حدود 2 میلیمتر تا 10 میلیمتر و در ابعاد استاندارد مانند 1×2 متر یا 1.25×2.5 متر تولید میشود. علاوه بر این، برخی کارخانهها امکان تولید در ابعاد سفارشی را نیز فراهم کردهاند تا نیاز پروژههای خاص برآورده شود. - مناسب برای پروژههای سنگین و صنعتی
به دلیل مقاومت بالا و استاندارد بودن کیفیت، این ورقها معمولاً در پروژههایی استفاده میشوند که فشار، بار و تردد زیادی وجود دارد. نمونه آنها رمپهای بارگیری، سکوهای صنعتی، کف کامیونها و سازههای پتروشیمی است. - ظاهر حرفهایتر نسبت به ورق پرسی
یکی از ویژگیهای مهم ورق فابریک، ظاهر استاندارد و زیباتر آن نسبت به ورق پرسی است. برجستگیها برجستهتر، دقیقتر و براقتر هستند و این موضوع باعث میشود علاوه بر عملکرد فنی، از نظر بصری نیز برتری داشته باشند.
کاربردهای ورق آجدار فابریک
ورق آجدار فابریک به دلیل تولید مستقیم در فرآیند نورد گرم و داشتن آجهای یکنواخت، برجسته و استاندارد، در پروژههایی به کار میرود که نیاز به استحکام بالا، مقاومت مکانیکی و دوام طولانیمدت دارند. این نوع ورق نسبت به ورق پرسی، کیفیت بالاتری دارد و برای محیطهای صنعتی و شرایطی که بار سنگین یا فشار مداوم وجود دارد، انتخابی ایدهآل محسوب میشود. در ادامه مهمترین کاربردهای ورق آجدار فابریک آورده شده است:
- رمپها و سطوح شیبدار صنعتی
در محیطهای صنعتی، رمپها و سطوح شیبدار معمولاً محل عبور وسایل نقلیه سنگین یا تجهیزات صنعتی هستند. استفاده از ورق فابریک در این بخش باعث میشود سطح رمپ دارای اصطکاک بالا باشد و مانع لغزش چرخها یا سر خوردن بار در هنگام حرکت شود. - سکوهای بارگیری و انبارهای صنعتی
در انبارها و پایانههای بارگیری، ایمنی پرسنل و تجهیزات اهمیت زیادی دارد. ورق فابریک به دلیل مقاومت بالای خود در برابر سایش، ضربه و بار سنگین، بهترین گزینه برای کفسازی سکوها و مسیرهای پرتردد محسوب میشود. - کف کامیونها و وسایل نقلیه سنگین
در کامیونها، تریلیها و ماشینآلات حمل بار، کف خودرو باید علاوه بر تحمل وزن بار، از جابجایی ناگهانی اجسام نیز جلوگیری کند. ورق فابریک به دلیل داشتن آجهای برجسته و یکنواخت، مانع حرکت بار میشود و طول عمر کف خودرو را افزایش میدهد. - صنایع نفت، گاز و پتروشیمی
در صنایع حساس مانند نفت و گاز، ایمنی و دوام تجهیزات اهمیت ویژهای دارد. ورق فابریک به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار و شرایط سخت محیطی برای ساخت مسیرهای دسترسی، سکوی کار و پلتفرمهای صنعتی استفاده میشود. - کفسازی کارخانهها و محیطهای تولیدی
کارخانههایی که ماشینآلات سنگین دارند یا حجم بالایی از مواد اولیه در آنها جابهجا میشود، نیازمند کفهایی هستند که استحکام، اصطکاک و دوام بالایی داشته باشند. ورق فابریک در این شرایط بهترین عملکرد را ارائه میدهد. - پلها و مسیرهای عابر پیاده در مناطق پرتردد
در پلهای کوچک عابر پیاده یا مسیرهایی که رطوبت بالاست، استفاده از ورق فابریک مانع لغزش افراد شده و ایمنی را تضمین میکند. آجهای استاندارد این ورق باعث افزایش اصطکاک در شرایط بارانی یا مرطوب میشوند. - محیطهای بندری و اسکلهها
در بنادر و اسکلهها، سطح کف باید در برابر رطوبت، بار سنگین و شرایط محیطی سخت مقاوم باشد. ورق فابریک به دلیل مقاومت مکانیکی و دوام بالا، گزینهای ایدهآل برای این نوع محیطهاست. - کاربردهای ساختمانی و عمرانی سنگین
در برخی پروژههای عمرانی مانند سازههای فلزی، مسیرهای دسترسی کارگاهی و پلههای سنگین صنعتی، ورق فابریک به دلیل کیفیت استاندارد و مقاومت بالا، انتخابی مطمئن است.
به طور کلی، ورق آجدار فابریک در پروژههایی کاربرد دارد که علاوه بر نیاز به افزایش اصطکاک سطح، باید دوام، استحکام و ایمنی بالایی هم تضمین شود. این موضوع باعث شده که صنایع بزرگ، پیمانکاران پروژههای سنگین و شرکتهای صنعتی، بیشتر از این نوع ورق استفاده کنند.
مزایای استفاده از ورق آجدار فابریک
ورق آجدار فابریک به دلیل تولید مستقیم در فرآیند نورد گرم و یکپارچگی کامل آجها با بدنه فولاد، از مزایای متعددی برخوردار است که آن را به گزینهای مطمئن برای پروژههای صنعتی، ساختمانی و عمرانی سنگین تبدیل میکند. این مزایا شامل جنبههای فنی، اقتصادی و اجرایی میشوند و در ادامه به صورت کامل بررسی شدهاند:
- استحکام و دوام بالا
چون آجها در فرآیند نورد گرم و همزمان با تولید ورق شکل میگیرند، بخشی جدانشدنی از ساختار فولاد هستند. این یکپارچگی باعث میشود ورق فابریک مقاومت بالایی در برابر فشار، ضربه و بارگذاریهای سنگین داشته باشد و در پروژههای صنعتی طول عمر بیشتری نسبت به ورق پرسی ارائه دهد. - کیفیت سطحی یکنواخت و استاندارد
الگوهای برجسته در ورق فابریک به دلیل استفاده از غلتکهای آجدار استاندارد کاملاً یکدست، منظم و همعمق هستند. این موضوع علاوه بر افزایش زیبایی ظاهری، موجب میشود سطح ورق در شرایط کاری مختلف عملکردی ثابت و مطمئن داشته باشد. - ایمنی بیشتر در محیطهای لغزنده
وجود آجهای منظم و برجسته باعث افزایش اصطکاک سطحی میشود. به همین دلیل، استفاده از این ورق در رمپها، سکوهای بارگیری، کف کامیونها و مسیرهای مرطوب مانع سر خوردن افراد یا لغزش بار میشود و سطح ایمنی پروژه را بالا میبرد. - مقاومت در برابر سایش و خوردگی
ورق آجدار فابریک به دلیل کیفیت بالاتر در تولید، مقاومت بیشتری در برابر سایش مکانیکی و زنگزدگی دارد. همچنین اگر این ورق با پوششهایی مانند گالوانیزه یا رنگ اپوکسی همراه شود، طول عمر آن در محیطهای خورنده و مرطوب بهطور قابل توجهی افزایش مییابد. - کارایی در پروژههای صنعتی سنگین
به دلیل استحکام مکانیکی بالا، این ورق میتواند در صنایع سنگینی مانند نفت، گاز، پتروشیمی، خودروسازی و پروژههای عمرانی بزرگ مورد استفاده قرار گیرد. این ویژگی باعث شده ورق فابریک به انتخابی مطمئن برای پیمانکاران پروژههای کلان تبدیل شود. - تطابق با استانداردهای بینالمللی
ورق فابریک در کارخانههای بزرگ مانند فولاد مبارکه اصفهان و فولاد گیلان تولید میشود و بر اساس استانداردهای معتبر از جمله ISIRI 3274 عرضه میگردد. این موضوع تضمینکننده کیفیت، دقت ابعادی و یکنواختی محصول است. - امکان استفاده طولانیمدت بدون افت کیفیت
به دلیل دوام بالاتر و یکنواختی ساختاری، ورق فابریک حتی در صورت قرار گرفتن در معرض فشار مداوم، تغییر شکل محسوسی پیدا نمیکند. این ویژگی باعث میشود در پروژههایی که نیاز به استفاده بلندمدت دارند، هزینههای تعمیر و نگهداری به حداقل برسد. - ظاهر حرفهایتر نسبت به ورق پرسی
ورق فابریک از نظر بصری نیز کیفیت بالاتری دارد. برجستگیهای سطح آن شفافتر، منظمتر و برجستهتر هستند که علاوه بر افزایش کارایی، جلوه ظاهری بهتری به پروژههای ساختمانی و صنعتی میدهند.
به طور کلی، مزایای ورق آجدار فابریک شامل استحکام بالا، کیفیت یکنواخت، ایمنی بیشتر، مقاومت در برابر عوامل محیطی و عمر طولانی است. این مزایا باعث شدهاند که ورق فابریک به عنوان گزینهای استاندارد و قابل اعتماد برای پروژههای سنگین و حساس شناخته شود.
ورق آجدار یکی از مقاطع فولادی پرمصرف است که به دلیل وجود برجستگیها یا الگوهای هندسی روی سطح خود، خاصیت ضد لغزش دارد، در این مقاله به ورق آجدار، انواع آن، مشخصات فنی، مراحل تولید، استانداردها و کاربردهای آن می پردازیم:
بیشتر بخوانیدتفاوتهای ورق آجدار پرسی و فابریک
ورق آجدار پرسی و ورق آجدار فابریک هر دو برای ایجاد اصطکاک و افزایش ایمنی سطحی به کار میروند، اما روش تولید و ویژگیهای فنی آنها باعث تفاوتهای مهمی در کیفیت، مقاومت و کاربرد شده است. شناخت این تفاوتها به خریداران کمک میکند تا انتخاب بهتری متناسب با نیاز پروژه داشته باشند:

- روش تولید
ورق پرسی از طریق پرسکاری روی ورق سیاه معمولی ساخته میشود و برجستگیها به صورت سطحی و جداگانه ایجاد میشوند. در مقابل، ورق فابریک در فرآیند نورد گرم و همزمان با تولید ورق، آجدار میشود. این تفاوت در تولید، بزرگترین وجه تمایز دو محصول است. - یکپارچگی آجها
در ورق پرسی، الگوهای آج تنها به صورت سطحی روی ورق قرار میگیرند و بخشی از ساختار اصلی فولاد محسوب نمیشوند. اما در ورق فابریک، آجها بخشی جدانشدنی از بدنه فولاد هستند و به دلیل یکپارچگی کامل، استحکام و دوام بیشتری دارند. - کیفیت سطحی و یکنواختی الگوها
آجهای ورق پرسی معمولاً کمعمقتر، نامنظمتر و با یکنواختی کمتر هستند، زیرا فشار دستگاه پرس ممکن است در نقاط مختلف متفاوت باشد. در حالیکه آجهای ورق فابریک به دلیل تولید با غلتکهای استاندارد، کاملاً یکنواخت، برجسته و منظم هستند. - مقاومت مکانیکی و تحمل بار
ورق پرسی به دلیل کاهش ضخامت در نواحی برجسته و سطحی بودن آجها، مقاومت کمتری در برابر بارگذاری سنگین دارد. در مقابل، ورق فابریک به دلیل ساختار منسجم و تولید در نورد گرم، مقاومت بالایی در برابر بار، ضربه و فشارهای طولانیمدت نشان میدهد. - دوام در شرایط محیطی
به دلیل یکنواختی کمتر و کیفیت سطح پایینتر، ورق پرسی در برابر زنگزدگی، سایش و تغییر شکل عملکرد ضعیفتری دارد. در حالیکه ورق فابریک با داشتن کیفیت بالاتر و قابلیت پوششدهی بهتر، در محیطهای صنعتی و خورنده دوام بیشتری پیدا میکند. - کاربردها
ورق پرسی بیشتر در پروژههای سبک و عمومی مانند راهپلههای اضطراری، کف خودروهای سبک یا کارگاههای کوچک استفاده میشود. اما ورق فابریک به دلیل استحکام بالا در پروژههای صنعتی و سنگین مانند رمپهای بارگیری، کف کامیونها، سکوهای پتروشیمی و کارخانهها کاربرد دارد. - قیمت و ارزش اقتصادی
ورق پرسی به دلیل تولید سادهتر و تجهیزات کمتر، قیمت پایینتری دارد و گزینهای اقتصادی برای پروژههای سبک است. اما ورق فابریک با وجود قیمت بالاتر، به دلیل دوام و کیفیت بیشتر در بلندمدت بهصرفهتر خواهد بود.
جدول مقایسهای ورق پرسی و فابریک
| ویژگیها | ورق آجدار پرسی | ورق آجدار فابریک |
|---|---|---|
| روش تولید | پرسکاری روی ورق سیاه | نورد گرم همراه با آجزنی مستقیم |
| یکپارچگی آجها | سطحی و غیر یکپارچه | بخشی از ساختار فولاد و یکپارچه |
| کیفیت سطحی | ناهمگون، کمعمق و غیر یکنواخت | برجسته، یکنواخت و مطابق استاندارد |
| مقاومت مکانیکی | کمتر، مناسب بارهای سبک | بیشتر، مناسب بارهای سنگین و صنعتی |
| دوام محیطی | مقاومت کمتر در برابر خوردگی و سایش | دوام بالاتر در شرایط مرطوب و صنعتی |
| کاربردها | راهپلههای سبک، کف خودروهای کوچک، کارگاهها | رمپها، سکوهای بارگیری، کف کامیونها، صنایع سنگین |
| قیمت | ارزانتر و اقتصادیتر | گرانتر اما بهصرفهتر در بلندمدت |
نکات مهم در استفاده و نگهداری از ورق آجدار پرسی و فابریک
برای اینکه ورق آجدار پرسی و ورق آجدار فابریک بیشترین کارایی و طول عمر را ارائه دهند، رعایت مجموعهای از اصول فنی در انتخاب، نصب، بهره برداری و نگهداری ضروری است. هدف این راهنما افزایش ایمنی تردد، کاهش سایش و خوردگی و بهینه سازی هزینه چرخه عمر است:
- انتخاب متناسب با شرایط پروژه
پیش از خرید، نوع ورق را با بارگذاری، تردد، رطوبت و خورندگی محیط تطبیق دهید. برای رمپ ها و سکوهای پرتردد صنعتی، فابریک به دلیل استحکام و یکنواختی آج انتخاب بهتری است. برای پروژه های سبک و موقت، پرسی به سبب قیمت اقتصادی می تواند کافی باشد. - کنترل کیفی هنگام تحویل
هنگام دریافت، یکنواختی الگوی لوزی یا شطرنجی، نبود موج، تابیدگی، زنگ سطحی، له شدگی لبه ها و سلامت پوشش محافظ را بررسی کنید. ضخامت را با کولیس یا میکرومتر در نواحی صاف و روی برجستگی ها اندازه بگیرید تا اختلاف غیر معمول مشخص شود. - بررسی تلرانس ابعادی و تخت بودن
تلرانس طول، عرض، ضخامت و تخت بودن را پایش کنید. تخت نبودن باعث لقی اتصال، تمرکز تنش و صدای ناهنجار در بهره برداری می شود. در صورت نیاز از غلتک اصلاحی یا پرس صافکاری استفاده کنید. - جهت دهی صحیح الگوی آج
برای افزایش اصطکاک سطحی در مسیر حرکت، الگوی اصلی آج را تا حد امکان عمود بر جهت تردد تنظیم کنید. این چیدمان به ویژه روی رمپ ها و شیب ها عملکرد بهتری ایجاد می کند. - طراحی شیب و زهکشی
روی سطوح بیرونی، شیب ملایم برای هدایت آب تعبیه کنید تا آب ماندگی بین برجستگی ها ایجاد نشود. جمع شدن آب، لغزش و خوردگی موضعی را تشدید می کند. مسیرهای زهکشی و خروجی آب را در لبه ها پیش بینی کنید. - زیرسازی و تکیه گاه مناسب
فاصله تیرک ها و پروفیل های زیرکار را بر اساس ضخامت ورق و میزان بارگذاری تعیین کنید. هر چه ورق نازک تر باشد، فاصله تکیه گاه باید کمتر باشد تا از خمش، تق تق و شکست موضعی جلوگیری شود. - اتصال مطمئن و قابل بازرسی
از پیچ و مهره با بوش یا واشر مناسب یا جوشکاری متناوب استفاده کنید. محل اتصال را در نواحی سکوهای صاف بین الگوها انتخاب کنید تا سر پیچ ها بیرون نزند و خطر گیرکردن کفش یا بار کاهش یابد. - ملاحظات جوشکاری
پیش از جوش، سطح روغن، رنگ یا روی را در ناحیه جوش پاکسازی کنید. در صورت وجود پوشش گالوانیزه، تهویه مناسب فراهم کنید و پس از جوش، نواحی حرارت دیده را با رنگ زینک ریچ یا پرایمر اپوکسی ترمیم کنید تا خوردگی گالوانیکی مهار شود. - برشکاری و فرمینگ اصولی
برای برش مستقیم از گیوتین یا اره نواری با تنظیمات مناسب استفاده کنید و از فرزکاری خشن که باعث لب پریدگی و پلیسه زیاد می شود بپرهیزید. لبه ها را پلیسه گیری و تیز بودن را برطرف کنید تا ایمنی تردد حفظ شود. - پوشش محافظ متناسب با محیط
در محیط های صنعتی یا مرطوب، استفاده از سیستم پوششی اپوکسی + پلی یورتان یا گالوانیزه گرم به طور چشمگیری دوام در برابر خوردگی را افزایش می دهد. برای محیط های داخلی کم رطوبت، روغن محافظ موقت یا رنگ صنعتی سبک می تواند کافی باشد. - نگهداری و نظافت برنامه ریزی شده
برنامه دوره ای شستشو با شوینده خنثی و آب را اجرا کنید. از مواد اسیدی یا سفید کننده که باعث لکه و خوردگی می شوند اجتناب کنید. پس از شستشو، سطح را خشک کنید تا آب ماندگی ایجاد نشود. - بازرسی دوره ای مستند
به صورت ماهانه یا فصلی، سایش الگوهای برجسته، وجود زنگ موضعی، لق شدن اتصالات، ترک جوش، تابیدگی و آلودگی لغزنده را بررسی و ثبت کنید. هر گونه نقاط لغزنده را فوری تمیز و پوشش دهی مجدد کنید. - ایمنی کاربری و علامت گذاری
لبه ها و تغییر ارتفاع ها را خط کشی هشدار بزنید. در مناطق یخ زدگی، ضد یخ استفاده کنید اما پس از بهبود شرایط، سطح را شستشو دهید تا نمک موجب خوردگی نشود. استفاده از کفش کار ضد لغزش الزامی است. - حمل و انبارداری استاندارد
بسته ها را روی پالت خشک با اسپیسر نگهداری کنید تا تهویه برقرار باشد. بین لایه ها ورق نایلونی یا کاغذ ضد رطوبت قرار دهید. برای جابه جایی از لیفتراک با لقمه محافظ لاستیکی استفاده کنید تا آج ها له نشود. - چیدمان و محدودیت ارتفاع دپو
ارتفاع انباشته سازی را با توجه به ضخامت و ابعاد کنترل کنید. از سپری یا چوب فاصله گذار استفاده کنید تا فشار یکنواخت منتقل شود و تابیدگی رخ ندهد. - مدیریت لبه های برش خورده
لبه های تازه برش خورده را که بدون پوشش هستند با پرایمر ضد خوردگی یا زینک ریچ پوشش دهید. این نقاط به دلیل فلز برهنه مستعد شروع خوردگی هستند. - توجه به رفتار متفاوت پرسی
در ورق پرسی به دلیل کاهش ضخامت موضعی روی برجستگی ها، ظرفیت تحمل بار متمرکز و ضربه کمتر است. در طراحی، فاصله تکیه گاه کمتر، ضریب ایمنی بالاتر و محدود کردن عبور چرخ های بار سنگین را در نظر بگیرید. - مزیت کاربری فابریک در شرایط سخت
ورق فابریک با یکپارچگی آج و بدنه فولاد برای تردد سنگین، ضربه، سایش مداوم و رطوبت مناسب تر است، با این حال در محیط های بسیار خورنده نیز نیازمند سیستم پوششی مهندسی است. - کنترل اصطکاک در شرایط خیس یا روغنی
در مسیرهایی که احتمال روغن ریزی، گل یا آب وجود دارد، پاکسازی سریع و استفاده از سینی های جمع آوری را پیش بینی کنید. با کاهش آلودگی سطح، ضریب اصطکاک مفید حفظ می شود. - محاسبه ضخامت و انتخاب ابعاد
انتخاب ضخامت و دهانه تکیه گاه را با توجه به بار مرده، بار زنده، ضربه و تمرکز چرخ انجام دهید. در پرسی اثر کم عمق بودن آج و کاهش ضخامت موضعی را در محاسبات لحاظ کنید. - ترمیم موضعی سریع و کم هزینه
در صورت مشاهده خراش عمیق، لب پریدگی یا زنگ موضعی، همان روز زنگ زدایی مکانیکی کرده و رنگ ترمیمی هم خانواده سیستم اصلی را اجرا کنید. تأخیر در ترمیم، پیشروی خوردگی را افزایش می دهد. - مدیریت لغزش ناشی از آلودگی صنعتی
در خطوطی که پودر، براده یا دوده روی سطح می نشیند، برنامه جاروب صنعتی و مکش تعریف کنید. آلودگی خشک نیز می تواند اصطکاک موثر را کاهش دهد. - مستندسازی، رهگیری و تضمین کیفیت
شماره ذوب، گواهی آنالیز، استاندارد تولید، فاکتور و تاریخ ورود را نگهداری کنید. این مستندات برای ردیابی کیفیت، خدمات پس از فروش و گارانتی ضروری است. - بازیافت و مدیریت پایان عمر
در پایان عمر یا تعویض، ورق ها را پس از تفکیک از آلودگی های روغنی و رنگی وارد چرخه بازیافت فولاد کنید تا هزینه دفع و اثر محیط زیستی کاهش یابد. - استفاده از تجربه تامین کننده معتبر
برای پروژه های حساس، از مشاوره اجرایی، انتخاب پوشش و محاسبه دهانه استفاده کنید. آهن اینجا با تجربه تامین ورق آجدار فابریک و پرسی برای پروژه های صنعتی و ساختمانی، می تواند در انتخاب، برآورد و اجرای اصولی همراه شما باشد.
تاثیر پرسی یا فابریک بودن بر قیمت نهایی ورق آجدار
نوع فرآیند تولید، یعنی پرسی بودن یا فابریک بودن ورق آجدار، یکی از مهمترین عواملی است که به شکل مستقیم بر قیمت نهایی این محصول اثر میگذارد. در ورق آجدار پرسی، چون ورق پایه همان ورق سیاه معمولی است و الگوها به کمک دستگاه پرس و قالبهای صنعتی ایجاد میشوند، هزینه تولید به مراتب کمتر است. این نوع ورق در کارگاهها یا خطوط نیمهصنعتی نیز قابل تولید است و به تجهیزات سنگین یا مصرف انرژی بالا نیازی ندارد. در نتیجه، قیمت نهایی ورق پرسی اقتصادیتر بوده و در پروژههای سبک یا موقت بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد.
از سوی دیگر، در ورق آجدار فابریک کل فرآیند آجدار شدن در همان مرحله تولید و طی عملیات نورد گرم انجام میگیرد. برای این منظور، کارخانهها باید از خطوط پیشرفته، غلتکهای آجدار استاندارد و کنترل دقیق کیفیت استفاده کنند. همین موضوع باعث میشود هزینه تمامشده ورق فابریک بالاتر باشد. علاوه بر این، به دلیل اینکه ورق فابریک معمولاً توسط کارخانههای بزرگ و معتبر مانند فولاد مبارکه اصفهان یا فولاد گیلان تولید میشود و تحت پوشش استانداردهای ملی و بینالمللی عرضه میگردد، قیمت آن متناسب با کیفیت بالاتر و دوام بیشتر افزایش پیدا میکند.
به طور خلاصه میتوان گفت ورق پرسی ارزانتر اما کمتر مقاوم است و برای پروژههایی که بودجه محدود دارند گزینهای اقتصادی محسوب میشود، در حالیکه ورق فابریک گرانتر اما بادوامتر است و در پروژههای سنگین و بلندمدت به دلیل کاهش هزینههای تعمیر و نگهداری، در مجموع انتخابی بهصرفهتر خواهد بود.
جمع بندی
ورق آجدار پرسی و ورق آجدار فابریک هر دو کاربردهای گستردهای دارند، اما انتخاب آنها بستگی به شرایط پروژه دارد. اگر پروژه سبک است و هزینه اهمیت بیشتری دارد، ورق پرسی گزینه مناسبتری خواهد بود. اما اگر دوام، کیفیت و تحمل بارهای سنگین اولویت شماست، انتخاب ورق فابریک منطقیتر است.
برای داشتن خریدی آگاهانه و انتخاب مقطع فولادی متناسب با نیاز پروژه، بهرهمندی از مشاوره تخصصی امری ضروری است، کارشناسان مجرب و حرفهای ما در آهن اینجا با تسلط کامل بر بازار آهن و شناخت دقیق نیازهای فنی، آمادهاند تا مشاورهای سودمند و کاربردی به شما ارائه دهند. این مشاوره به شما کمک میکند تا با اطمینان بیشتر، انتخابی دقیقتر و اقتصادیتر داشته باشید.
-
1. تفاوت اصلی ورق آجدار پرسی و فابریک در چیست؟
تفاوت اصلی این دو در روش تولید آنهاست؛ پرسی با دستگاه پرس روی ورق ساده ساخته میشود، درحالیکه فابریک از ابتدا در فرآیند نورد آجدار میشود. -
2. کدام یک از ورقهای آجدار مقاومت بیشتری دارند؟
ورق آجدار فابریک به دلیل تولید در نورد گرم و یکپارچگی الگو با بدنه ورق، مقاومت بیشتری در برابر بارهای سنگین و ضربه دارد. -
3. قیمت ورق آجدار پرسی ارزانتر است یا فابریک؟
قیمت ورق پرسی معمولاً کمتر از فابریک است، زیرا فرآیند تولید سادهتری دارد. -
4. آیا ورق آجدار پرسی برای پروژههای صنعتی مناسب است؟
خیر، به دلیل استحکام کمتر، استفاده از ورق پرسی در پروژههای صنعتی سنگین توصیه نمیشود. -
5. ورق آجدار فابریک در چه صنایعی بیشترین کاربرد را دارد؟
این ورق بیشتر در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، حملونقل سنگین و انبارهای صنعتی استفاده میشود.