بهترین تیرآهن مناسب برای مناطق زلزله خیز + بررسی فنی

فهرست مقاله

انتخاب تیرآهن مناسب برای مناطق زلزله خیز فقط یک تصمیم فنی نیست؛ انتخابی است که مستقیماً روی ایمنی سازه، میزان تغییر مکان جانبی و حتی حفظ جان انسان ها تاثیر می گذارد. در بسیاری از پروژه های واقعی مشاهده شده که استفاده از تیرآهن های غیر استاندارد باعث عملکرد غیر قابل پیش بینی سازه در زمان زلزله شده است. به همین دلیل امروز طراحان و مجریان سازه به شکل پذیری، وزن استاندارد، کیفیت فولاد و برند تولید کننده حساسیت بالایی دارند.

«اگر قصد خرید تیرآهن دارید، اولین قدم آگاهی از قیمت روز تیرآهن است. ما در آهن اینجا قیمت‌ها را به‌صورت لحظه‌ای، معتبر و شفاف در اختیار شما قرار داده‌ایم، بنابراین پیشنهاد می‌کنیم سری به صفحه قیمت تیرآهن بزنید.»

در این مقاله سراغ ویژگی های مهم، مقاطع مناسب و نکات ضروری در انتخاب تیرآهن مناسب برای مناطق زلزله خیز می رویم، پس در ادامه با اهن اینجا همراه باشید.

منظور از تیرآهن مناسب برای مناطق زلزله خیز چیست؟

وقتی صحبت از تیرآهن مناسب برای مناطق زلزله خیز می شود، منظور فقط یک مقطع فولادی معمولی نیست؛ بلکه مقطعی است که بتواند نیروهای جانبی زلزله را تحمل کند، انرژی لرزه ای را جذب و پخش کند و شکل پذیری کافی داشته باشد تا در لحظه فشار شدید، دچار شکست ناگهانی نشود. در سازه های لرزه ای، رفتار تیرآهن در برابر خمش، برش و تغییرمکان جانبی، تعیین کننده کیفیت عملکرد کلی سازه است.

در واقع تیرآهن مناسب برای مناطق زلزله خیز باید ویژگی هایی داشته باشد که در سازه های مقاوم سازی شده و قاب های خمشی، توان تحمل بارهای چرخه ای و تغییر شکل های مکرر را داشته باشد. مهندسان سازه در پروژه های واقعی تجربه کرده اند که اگر مقطع فولادی از لحاظ کیفیت فولاد یا ابعاد دچار ضعف باشد، در زمان زلزله ظرفیت جذب انرژی آن کاهش پیدا می کند و احتمال شکست ترد بالا می رود.

با این تعریف، تیرآهن مناسب برای مناطق زلزله خیز معمولاً مقاطعی هستند که:

  • مقاومت خمشی بالا داشته باشند.
  • شکل پذیری فولاد در آنها حفظ شده باشد.
  • ابعاد بال و جان استاندارد باشد تا از کمانش جانبی جلوگیری شود.
  • وزن آنها با جدول اشتال و استانداردهای بین المللی کاملاً همخوان باشد.
  • تولید کارخانه های معتبر بوده و کیفیت یکنواخت در تمام طول شاخه داشته باشند.

در مناطق زلزله خیز، سازه باید مانند یک سیستم هوشمند رفتار کند: زمان دریافت انرژی، آن را جذب کرده و سپس بدون ریزش یا خرابی، نیرو را منتشر کند. تیرآهن هایی که فولاد خشک یا مقطع ضعیف دارند، فاقد این قابلیت هستند و در لحظه شدت لرزه، به جای تغییر شکل کنترل شده، دچار شکست ناگهانی می شوند. این موضوع در سال های مختلف در بررسی خرابی سازه ها پس از زلزله ثابت شده است.

به همین دلیل تیرآهن های IPE استاندارد و مخصوصاً تیرآهن هاش (IPB) که بال پهن تر و مقاومت جانبی بیشتری دارند، مناسب ترین گزینه برای مناطق با لرزش بالا شناخته می شوند. این مقاطع علاوه بر ظرفیت تحمل نیرو، اتصال پذیری عالی در قاب های خمشی دارند و باعث افزایش پایداری و ایمنی سازه می شوند.

استانداردهای لازم برای انتخاب تیرآهن در مناطق زلزله خیز

در یک پروژه معمولی شاید فقط به قیمت و سایز تیرآهن توجه شود، اما وقتی سازه در منطقه زلزله خیز قرار دارد، موضوع کاملاً جدی تر می شود. در این شرایط، تیرآهن باید هم از نظر استاندارد تولید و هم از نظر کیفیت فولاد در سطحی باشد که رفتار آن در زمان زلزله قابل پیش بینی و مطمئن باشد. مهم ترین استانداردهایی که باید قبل از خرید بررسی شوند را می توان این طور جمع بندی کرد:

بهترین تیرآهن مناسب برای مناطق زلزله خیز
بهترین تیرآهن مناسب برای مناطق زلزله خیز
  • رعایت استانداردهای مرجع مثل استاندارد اشتال و ISIRI 1791
    اولین قدم این است که تیرآهن بر اساس استاندارد اشتال و یا استاندارد ملی ISIRI 1791 تولید شده باشد. این استانداردها مشخص می کنند ابعاد بال و جان، ممان اینرسی، شعاع ژیراسیون و وزن تیرآهن چقدر باید باشد. اگر مقطعی خارج از این محدوده ساخته شده باشد، در محاسبات سازه ای رفتاری متفاوت از آنچه مهندس روی کاغذ طراحی کرده نشان می دهد و در زلزله می تواند نقطه ضعف سازه شود.
  • تطابق وزن تیرآهن با جدول اشتال
    یکی از ساده ترین ولی مهم ترین کنترل ها، مقایسه وزن تیرآهن با مقدار درج شده در جدول اشتال است. تیرآهنی که چند درصد از وزن استاندارد سبک تر است، یعنی در جایی از مقطع، ضخامت بال یا جان کمتر شده و این به معنی کاهش ظرفیت خمشی و برشی است. در مناطق زلزله خیز، همین اختلاف چند کیلویی در هر شاخه می تواند روی عملکرد کلی قاب خمشی اثر بگذارد.
  • کیفیت و شکل پذیری فولاد مصرفی
    در سازه های لرزه ای، فقط مقاومت بالا کافی نیست؛ شکل پذیری فولاد مهم تر است. فولادی که خشک و شکننده باشد، در زلزله به جای تغییر شکل، ناگهان می شکند و انرژی را جذب نمی کند. به همین دلیل لازم است تیرآهن از فولاد با چقرمگی مناسب، درصد کربن کنترل شده و خواص مکانیکی تایید شده تولید شده باشد تا در بارهای رفت و برگشتی زلزله، رفتار نرم و قابل اعتماد داشته باشد.
  • کنترل ابعادی بال و جان و تلرانس مجاز
    در نگاه اول شاید فقط طول شاخه و ارتفاع تیرآهن دیده شود، اما برای طراحی لرزه ای، ضخامت جان، عرض بال و یکنواختی مقطع اهمیت زیادی دارد. اگر بال ها موج دار، دچار تاب خوردگی یا اختلاف ضخامت باشند، احتمال کمانش موضعی و کمانش جانبی بیشتر می شود. بنابراین لازم است ابعاد واقعی مقطع با نقشه پروفیل استاندارد و تلرانس های مجاز مقایسه شود.
  • داشتن گواهی آنالیز شیمیایی و مکانیکی از کارخانه معتبر
    تیرآهن مناسب برای مناطق زلزله خیز باید همراه با گواهی آنالیز شیمیایی و مکانیکی از طرف کارخانه ارائه شود. در این گواهی، مقادیری مثل ترکیب شیمیایی فولاد، تنش تسلیم، تنش نهایی و درصد ازدیاد طول ثبت می شود. این اطلاعات به مهندس سازه کمک می کند مطمئن شود که مقطع مورد استفاده، همان چیزی است که در طراحی فرض شده است.
  • یکنواختی کیفیت در تمام طول شاخه
    فقط ابتدای شاخه یا یک نقطه مقطع نیست که اهمیت دارد؛ تیرآهن باید در تمام طول ۱۲ متری یا ۶ متری خود کیفیت یکنواختی داشته باشد. وجود حفره، نواحی سوخته، حباب های سطحی یا تغییر ناگهانی ضخامت می تواند در زمان زلزله به محل تمرکز تنش تبدیل شود. به همین دلیل، بازرسی چشمی دقیق در انبار و هنگام تحویل بار یک مرحله ضروری است.
  • ظاهر سالم و بدون زنگ زدگی شدید یا ضربه خوردگی
    شاید زنگ زدگی سطحی خفیف در انبار طبیعی باشد، اما تیرآهنی که خوردگی عمیق، ضربه خوردگی، لبه های لب پر شده یا جوش های ترمیمی دارد، گزینه مناسبی برای قاب های لرزه ای نیست. این عیوب موضعی می توانند در زلزله به نقطه شروع شکست تبدیل شوند و باید قبل از مصرف، جدی بررسی و در صورت لزوم از چرخه استفاده در اعضای اصلی خارج شوند.
  • انتخاب برند و کارخانه با سابقه در پروژه های سازه ای مهم
    در نهایت، در مناطق زلزله خیز بهتر است تیرآهن از کارخانه هایی تهیه شود که در پروژه های بزرگ و سازه های مهم شهری سابقه استفاده دارند. برندهایی که سال ها در بازار با کیفیت ثابت، گواهی های معتبر و رضایت مهندسان شناخته شده اند، ریسک کمتری برای پروژه ایجاد می کنند و خیال طراح و مجری را از بابت عملکرد لرزه ای تا حد زیادی راحت می کنند.

با رعایت این استانداردها، تیرآهن مناسب برای مناطق زلزله خیز از یک مقطع معمولی به یک عضو مطمئن سازه ای تبدیل می شود؛ عضوی که مهندس هنگام طراحی و کارفرما هنگام بهره برداری، می توانند روی رفتار آن در لحظه بحران حساب کنند.

استاندارد های تیرآهن

در صنعت ساخت‌وساز، تیرآهن یکی از مهم‌ترین مقاطع فولادی است که نقش اصلی در تحمل بارهای خمشی، انتقال نیرو به ستون‌ها و حفظ پایداری سازه دارد، کیفیت و عملکرد تیرآهن به طور مستقیم به رعایت استاندارد های تولید تیرآهن وابسته است، در این مقاله به استاندارد های مربوط به تیرآهن می پردازیم:

بیشتر بخوانید

ویژگی های تیرآهن مناسب برای مناطق زلزله خیز

برای اینکه یک تیرآهن بتواند در زمان زلزله عملکرد مطمئن و قابل پیش بینی داشته باشد، باید مجموعه ای از ویژگی های فنی، سازه ای و رفتاری را به طور همزمان داشته باشد. این ویژگی ها باعث می شوند تیرآهن در لحظه دریافت نیروهای جانبی، به جای شکست ناگهانی، تغییر شکل کنترل شده داشته باشد و در نتیجه انرژی زلزله را جذب و پخش کند. در ادامه، مهم ترین ویژگی های تیرآهن مناسب برای مناطق لرزه ای را می توانید دنبال کنید:

بهترین تیرآهن مناسب برای مناطق زلزله خیز
بهترین تیرآهن مناسب برای مناطق زلزله خیز
  • مقاومت خمشی بالا در برابر نیروهای جانبی
    در زلزله، بخش زیادی از نیروها به صورت بار خمشی به تیر وارد می شوند. تیرآهن مناسب برای مناطق لرزه خیز باید بتواند این بارها را بدون تغییر شکل غیر مجاز تحمل کند. مقاطعی مانند تیرآهن هاش (IPB) به دلیل داشتن بال پهن و ممان اینرسی بالا، در برابر خمش مقاومت بیشتری دارند و همین موضوع باعث می شود تغییرمکان جانبی تیر کنترل شود.
  • شکل پذیری مناسب و توان جذب انرژی
    یکی از کلیدی ترین ویژگی ها در سازه های لرزه ای، شکل پذیری فولاد است. تیرآهن باید توان تغییر شکل داشته باشد بدون اینکه به شکست ترد برسد. فولادهایی که درصد کربن آنها کنترل شده و دارای چقرمگی مناسب هستند، می توانند انرژی زلزله را به صورت چرخه ای جذب کنند. تیرآهنی که شکل پذیری کمی دارد، در زلزله شدید به جای خم شدن، می شکند که این خطرناک است.
  • بال های پهن و یکنواخت برای جلوگیری از کمانش
    بال های تیرآهن نقش مهمی در مقاومت خمشی دارند. در مناطق زلزله خیز، مقاطعی با بال پهن مثل IPB از نظر سازه ای عملکرد بسیار بهتری دارند. بال های صاف، بدون موج و یکنواخت باعث می شوند تیر در برابر کمانش جانبی پیچشی مقاوم تر باشد، موضوعی که در قاب های خمشی اهمیت زیادی دارد.
  • جان قوی و مقاوم در برابر برش
    نیروهای زلزله فقط خمشی نیستند؛ بخش زیادی از آنها نیروهای برشی هستند که مستقیماً به جان تیر وارد می شوند. تیرآهن مناسب باید جان ضخیم و یکنواخت داشته باشد تا در اثر تنش های بالا دچار پارگی یا چین خوردگی نشود. هرگونه کاهش ضخامت در جان، ظرفیت برشی را به شدت کاهش می دهد.
  • پایداری جانبی بالا و مقاومت در برابر کمانش
    پایداری جانبی یعنی تیرآهن در هنگام بارگذاری سنگین یا تناوبی، دچار پیچش یا کمانش نشود. در قاب های خمشی، این پایداری اهمیت ویژه ای دارد. تیرآهن های هاش به دلیل شکل هندسی خاص، پایداری جانبی بسیار بهتری نسبت به IPE و INP دارند.
  • سطح مقطع استاندارد و یکنواختی در طول تیر
    تیرآهن مناسب لرزه ای باید در تمام طول شاخه دارای ضخامت یکنواخت باشد. موج، تاب خوردگی، حفره یا تغییر ضخامت ناگهانی در بال یا جان، باعث تمرکز تنش و ایجاد نقطه ضعف در سازه می شود. این نقاط در بارهای رفت و برگشتی زلزله می توانند محل شکست شوند.
  • قابلیت اجرای اتصال مطمئن و استاندارد
    عملکرد تیرآهن در زلزله، فقط به خود مقطع بستگی ندارد؛ بلکه کیفیت اتصال تیر به ستون نیز اهمیت زیادی دارد. تیرآهن مناسب باید به گونه ای باشد که امکان اجرای جوش های مستقیم، ورق های تقویتی، پلیت های جانبی و ورق روسری و زیرسری را فراهم کند. مقاطعی که هندسه بال یا جان آنها غیر استاندارد باشد، اتصال پذیری خوبی ندارند.
  • سازگاری با سیستم های لرزه ای مثل قاب خمشی و مهاربندی
    هر سیستم سازه ای، رفتار متفاوتی دارد. تیرآهن مناسب باید بتواند در سیستم های مختلف مثل قاب خمشی متوسط یا ویژه، سیستم مهاربندی همگرا یا سیستم دوگانه عملکرد قابل قبولی داشته باشد. تیرآهن های استاندارد IPE و هاش IPB به دلیل رفتار پایدار، در اکثر سیستم های مقاوم در برابر زلزله کاربرد دارند.
  • جنس فولاد مناسب با استانداردهای لرزه ای
    تیرآهن مناسب باید از فولادی تولید شده باشد که ترکیب شیمیایی کنترل شده و خواص مکانیکی تایید شده دارد. وجود کربن بالا یا ناخالصی های خاص، فولاد را شکننده می کند و این موضوع در زلزله بسیار خطرناک است. فولادهای مخصوص سازه های لرزه ای معمولاً مقاومت تسلیم بالا و ازدیاد طول مناسب دارند.
  • توان تحمل بارهای چرخه‌ای (Loading Cycles)
    بار زلزله یک بار ساده نیست؛ بار رفت و برگشتی است که در مدت کوتاه چندین بار جهتش تغییر می کند. تیرآهن مناسب باید توان تحمل این بارهای چرخه ای را داشته باشد، بدون اینکه کیفیت آن افت کند یا دچار خستگی فلزی شود.

با داشتن این ویژگی ها، تیرآهن از یک مقطع معمولی به یک عضو سازه ای قابل اعتماد تبدیل می شود که می تواند در لحظه وقوع زلزله، فشار و انرژی لرزه ای را به بهترین شکل مدیریت کند و ایمنی کل ساختمان را افزایش دهد.

اجزای تشکیل دهنده تیرآهن

تیرآهن از مهم‌ترین و پرکاربردترین مقاطع فولادی در ساخت سازه‌های فلزی است که وظیفه انتقال بارهای خمشی و برشی را بر عهده دارد، شناخت دقیق اجزای تشکیل دهنده تیرآهن و آگاهی از نحوه نام‌گذاری استاندارد آن، برای مهندسان عمران، مجریان پروژه‌ها و خریداران فولاد اهمیت زیادی دارد، در این مقاله به اجزای تشکیل دهنده تیرآهن می پردازیم:

بیشتر بخوانید

انواع تیرآهن مناسب برای مناطق زلزله خیز

در سازه هایی که در مناطق زلزله خیز ساخته می شوند، انتخاب نوع تیرآهن تأثیر مستقیم بر پایداری و ایمنی سازه دارد. هر نوع تیرآهن رفتار متفاوتی تحت نیروهای جانبی، خمش و برش دارد. در ادامه، انواع تیرآهن مناسب برای مناطق زلزله خیز را به همراه ویژگی هایشان بررسی می کنیم:

  1. تیرآهن IPE استاندارد
    تیرآهن IPE یکی از متداول ترین مقاطع در پروژه های ایران است. اگر این تیرآهن مطابق جدول اشتال و توسط کارخانه معتبر تولید شده باشد، می تواند عملکرد قابل قبولی در سازه های لرزه ای ارائه دهد. بال های یکنواخت آن باعث می شوند رفتار خمشی تیر قابل پیش بینی باشد و در اتصالات روسری و زیرسری به خوبی عمل کند. این مقطع معمولاً برای تیرهای اصلی و فرعی در قاب های خمشی استفاده می شود و از نظر اقتصادی نیز گزینه مناسبی محسوب می شود. در مجموع، IPE استاندارد انتخابی مطمئن برای بخش های زیادی از سازه است، البته به شرط اینکه وزن آن دقیقاً مطابق استاندارد باشد.
    «ما در مقاله ای جداگانه به تیرآهن IPE پرداخته ایم، اگر مشتاق به کسب اطلاعات بیشتر هستید، حتما مقاله تیرآهن IPE چیست؟ را مطالعه کنید.»
  2. تیرآهن IPB یا هاش (H-Beam)
    تیرآهن IPB بهترین گزینه برای مناطق با خطر لرزه ای بالا است. این تیرآهن به خاطر بال پهن و ضخیم، جان قوی و ممان اینرسی بسیار زیاد، مقاومت فوق العاده ای در برابر خمش و کمانش جانبی پیچشی دارد. به همین دلیل در قاب های خمشی ویژه، ستون ها و اعضای اصلی سازه استفاده می شود. اتصال پذیری بالا یکی دیگر از ویژگی های هاش است؛ اجرای ورق تقویتی، نشیمن ستون، ورق روسری و زیرسری روی این مقطع بسیار ساده و حرفه ای انجام می شود. در سازه های صنعتی و ساختمان های بلند، IPB معمولاً انتخاب شماره یک مهندسان سازه است.
    «ما در مقاله ای جداگانه به تیرآهن IPB پرداخته ایم، اگر مشتاق به کسب اطلاعات بیشتر هستید، حتما مقاله تیرآهن IPB چیست؟ را مطالعه کنید.»
  3. تیرآهن INP (بال نازک تر)
    تیرآهن INP نسبت به IPE و هاش ضعیف تر است و در بیشتر پروژه های لرزه ای به عنوان گزینه اصلی استفاده نمی شود. این مقطع بال های نازک تری دارد، بنابراین مقاومت خمشی و پایداری جانبی آن کمتر است. با این حال ممکن است برای اعضای سبک یا بخش های غیر بحرانی سازه مورد استفاده قرار گیرد. در صورتی که محدودیت اقتصادی وجود داشته باشد یا سازه کوچک باشد، INP می تواند انتخابی قابل قبول باشد، اما برای اعضای اصلی در مناطق زلزله خیز توصیه نمی شود.
    «ما در مقاله ای جداگانه به تیرآهن INP پرداخته ایم، اگر مشتاق به کسب اطلاعات بیشتر هستید، حتما مقاله تیرآهن INP چیست؟ را مطالعه کنید.»
  4. تیرآهن لانه زنبوری تقویت شده (در شرایط خاص)
    تیرآهن لانه زنبوری به طور معمول برای زلزله مناسب نیست، چون جان آن به دلیل وجود حفره ها ضعیف می شود. اما در برخی پروژه های خاص و تحت نظر مهندس طراح، نوع تقویت شده آن استفاده می شود. این مقطع برای دهانه های بلند جذاب است چون ارتفاع مؤثر مقطع را افزایش می دهد، اما باید حتماً با ورق پرکننده، تقویت های برشی و کنترل موضعی جان استفاده شود. بدون تقویت اصولی، این تیرآهن انتخاب مناسبی برای مناطق لرزه ای نیست.
    «ما در مقاله ای جداگانه به تیرآهن لانه زنبوری پرداخته ایم، اگر مشتاق به کسب اطلاعات بیشتر هستید، حتما مقاله تیرآهن لانه زنبوری چیست؟ را مطالعه کنید.»
تفاوت تیرآهن های IPE، INP و IPB

در پروژه‌های ساختمانی و صنعتی، انتخاب نوع تیرآهن مناسب تأثیر چشمگیری بر استحکام، پایداری و ایمنی سازه دارد، سه نوع پرکاربرد تیرآهن در بازار ایران شامل تیرآهن IPE، تیرآهن INP و تیرآهن IPB (هاش) هستند که هر یک ویژگی‌ها، استانداردها و کاربردهای خاص خود را دارند، در این مقاله به تفاوت این تیرآهن ها می پردازیم:

بیشتر بخوانید

مقایسه تیرآهن ها برای مناطق زلزله خیز

در پروژه های سازه ای که در مناطق زلزله خیز اجرا می شوند، ما همیشه قبل از انتخاب مقطع، رفتار لرزه ای آن را از چند زاویه بررسی می کنیم؛ مثل مقاومت خمشی، پایداری جانبی، شکل پذیری، نحوه واکنش در بارهای چرخه ای و سطح ریسک در زمان زلزله. ما در جدول زیر یک مقایسه تخصصی و جامع ارائه می دهیم تا انتخاب مقطع مناسب ساده تر و دقیق تر انجام شود:

نوع تیرآهنمقاومت خمشیشکل پذیریپایداری جانبیرفتار در زلزلهمناسب برای قاب خمشیکاربردهای رایجسطح ریسک لرزه ای
IPE استانداردخوبخوبمتوسطعملکرد قابل قبول در بار جانبیمناسب برای قاب خمشی متوسطتیرهای اصلی و فرعیمتوسط
IPB (هاش)بسیار بالاعالیبسیار بالاعملکرد بسیار پایدار و مطمئنمناسب ترین گزینه برای قاب خمشی ویژهستون ها و اعضای بحرانیبسیار کم
INPکممتوسطپایینمقاومت ضعیف در نیروهای جانبینامناسب برای قاب خمشیاعضای غیر بحرانی، سازه های سبکزیاد
لانه زنبوری تقویت شدهمتوسط تا بالامتوسطمتوسطعملکرد قابل قبول فقط در صورت تقویت کاملفقط در شرایط خاص و طراحی ویژهدهانه های بلندمتوسط تا زیاد

نکات مهم قبل از خرید تیرآهن برای مناطق زلزله خیز

در پروژه هایی که در مناطق زلزله خیز اجرا می شوند، انتخاب تیرآهن باید با دقت چند برابر انجام شود، چون هر ضعف کوچک در مقطع فولادی می تواند در زمان زلزله تبدیل به یک نقطه شکست شود. در ادامه به نکات مهم قبل از خرید تیرآهن برای مناطق زلزله خیز می پردازیم:

بهترین تیرآهن مناسب برای مناطق زلزله خیز
بهترین تیرآهن مناسب برای مناطق زلزله خیز
  1. کنترل وزن تیرآهن و تطابق آن با جدول اشتال
    یکی از اولین بررسی ها، چک کردن وزن استاندارد تیرآهن است. مقاطعی که وزن آنها کمتر از مقدار درج شده در جدول اشتال باشد، احتمالاً دارای کاهش ضخامت در بال یا جان هستند و این موضوع در زمان بارگذاری جانبی، رفتار مقطع را تضعیف می کند. وزن دقیق، نشانه کیفیت تولید و یکنواختی مقطع است.
  2. بررسی کیفیت ظاهری بال ها و جان
    در تیرآهن مناسب، بال ها و جان باید کاملاً صاف، بدون موج، بدون ضربه خوردگی و بدون تاب باشند. وجود کوچک ترین موج یا خمیدگی در بال، باعث کاهش پایداری جانبی و افزایش احتمال کمانش در لحظه زلزله می شود. این بررسی چشمی ساده، یکی از مهم‌ترین مراحل انتخاب مقاطع لرزه ای است.
  3. اطمینان از استاندارد بودن تولید و داشتن گواهی اصالت
    تیرآهن باید حتماً دارای گواهی آنالیز شیمیایی و مکانیکی باشد؛ گواهی که نشان دهد فولاد مصرفی از لحاظ مقاومت تسلیم، مقاومت نهایی و درصد ازدیاد طول، شرایط لازم برای عملکرد لرزه ای را دارد. ما همیشه تیرآهن کارخانه‌های معتبر را ترجیح می دهیم، چون کیفیت تولید آنها ثابت و قابل اعتماد است.
  4. عدم وجود خوردگی یا زنگ زدگی عمیق
    خوردگی سطحی جزئی طبیعی است، اما تیرآهنی که زنگ زدگی عمیق، پوسته پوسته شدن یا لب پریدگی داشته باشد، گزینه مناسبی برای سازه های لرزه ای نیست. این نواحی خوردگی تبدیل به نقطه تمرکز تنش می شوند و در بارهای چرخه ای زلزله ممکن است به شکست زودرس منتهی شوند.
  5. بررسی یکنواختی ضخامت بال و جان در طول تیر
    کیفیت تیرآهن باید در کل طول شاخه یکنواخت باشد. تفاوت ضخامت در بخش پایانی یا میانی تیر نشان می دهد که روند تولید با مشکل همراه بوده است. در سازه های لرزه ای، ما همیشه تیرآهن هایی را انتخاب می کنیم که کیفیت ثابت در تمام طول شاخه داشته باشند تا هنگام بارگذاری رفت و برگشتی عملکرد یکپارچه داشته باشند.
  6. نحوه اجرای اتصال پذیری در پروژه
    تیرآهن انتخابی باید برای اجرای اتصالات مقاومتی مناسب باشد. اگر قرار است تیر در قاب خمشی نصب شود، لازم است ورق روسری، زیرسری، سخت کننده ها و جوش های طولی روی مقطع اجرا شوند. پس مقطع باید از نظر هندسه بال و جان، برای اتصال پذیری استاندارد مناسب باشد.
  7. توجه به نوع سیستم سازه ای پروژه
    انتخاب تیرآهن باید هماهنگ با نوع سیستم سازه ای باشد. برای قاب خمشی ویژه، معمولاً تیرآهن هاش (IPB) بهترین گزینه است. برای قاب خمشی متوسط یا اعضای فرعی، IPE استاندارد می تواند پاسخگو باشد. بنابراین قبل از خرید، سیستم باربر جانبی حتماً بررسی می شود.
  8. انتخاب برندهای معتبر با سابقه در پروژه های لرزه ای
    در پروژه های زلزله خیز، ما همیشه برندهایی را انتخاب می کنیم که در پروژه های بزرگ سابقه استفاده داشته باشند. کیفیت پایدار این برندها باعث می شود ریسک پروژه کاهش یابد و رفتار لرزه ای سازه قابل اعتمادتر شود.

جمع بندی

در مناطق زلزله خیز، انتخاب تیرآهن مناسب یک انتخاب معمولی نیست؛ تصمیمی حیاتی است که به طور مستقیم با جان افراد و ایمنی سازه ارتباط دارد. تیرآهن های استاندارد مانند IPE و به ویژه IPB با مقاومت بالا، شکل پذیری مناسب و کیفیت ساخت، بهترین عملکرد را در شرایط لرزه ای ارائه می دهند.

برای داشتن خریدی آگاهانه و انتخاب مقطع فولادی متناسب با نیاز پروژه، بهره‌مندی از مشاوره تخصصی امری ضروری است، کارشناسان مجرب و حرفه‌ای ما در آهن اینجا با تسلط کامل بر بازار آهن و شناخت دقیق نیازهای فنی، آماده‌اند تا مشاوره‌ای سودمند و کاربردی به شما ارائه دهند. این مشاوره به شما کمک می‌کند تا با اطمینان بیشتر، انتخابی دقیق‌تر و اقتصادی‌تر داشته باشید.

سوالات متداول
شاید برای شما هم سوال باشه?!
  • 1. بهترین تیرآهن برای مناطق زلزله خیز کدام است؟

    معمولاً تیرآهن هاش (IPB) بهترین انتخاب است، چون بال پهن و مقاومت خمشی بسیار بالایی دارد و در برابر نیروهای جانبی عملکرد عالی دارد.
  • 2. آیا تیرآهن IPE برای زلزله مناسب است؟

    بله، اگر وزن مطابق استاندارد داشته باشد، در قاب های خمشی و تیرهای اصلی عملکرد خوبی نشان می‌دهد.
  • 3. تیرآهن تقلبی چه تاثیری در زلزله دارد؟

    تیرآهن غیر استاندارد ممکن است در اثر نیروهای جانبی دچار ترک، پارگی یا کمانش شود و ایمنی سازه را به شدت کاهش دهد.
  • 4. آیا استفاده از INP در مناطق زلزله خیز توصیه می‌شود؟

    برای سازه های سنگین خیر. INP مقاومت جانبی کمتری دارد و بیشتر در سازه های سبک استفاده می‌شود.
  • 5. مهم‌ترین معیار در انتخاب تیرآهن مناسب زلزله چیست؟

    وزن استاندارد، شکل پذیری فولاد، کیفیت تولید و تطابق کامل با جدول اشتال مهم ترین معیارها هستند.