میلگرد آلیاژی CK45 چیست؟ + ویژگی‌ها و کاربردها

فهرست مقاله

میلگرد CK45 یک نوع میلگرد آلیاژی با درصد کربن متوسط است که در گروه فولادهای قابل عملیات حرارتی قرار می‌گیرد و کاربردهای گسترده‌ای در صنایع ماشین‌سازی، ساخت قطعات حساس، انتقال نیرو و ابزارهای دقیق دارد. این میلگرد به دلیل ساختار یکنواخت، سختی قابل تنظیم و مقاومت سایشی بالا، در فرآیندهایی مانند ماشین‌کاری، سخت‌کاری سطحی و عملیات حرارتی، عملکرد قابل‌توجهی از خود نشان می‌دهد.

همچنین دانستن قیمت روز میلگرد برای برآورد دقیق هزینه‌های پروژه و همچنین بهره‌وری هرچه بیشتر، اهمیت خیلی بالایی دارد.

در این مقاله از آهن اینجا به معرفی کامل میلگرد آلیاژی CK45، ترکیبات شیمیایی، ویژگی‌ها، کاربردها، مزایا، تفاوت با میلگرد ST52 و نکات مهم در نگهداری آن می‌پردازیم. پس در ادامه با ما همراه باشید.

میلگرد CK45 چیست؟

میلگرد CK45 یکی از گریدهای شناخته‌شده فولادهای کربن متوسط در استاندارد DIN آلمان است که به‌دلیل ترکیب خاص عناصر و خواص مکانیکی متعادل، جایگاه ویژه‌ای در صنایع ساخت و تولید دارد. این مقطع فولادی در دسته فولادهای غیرآلیاژی اما قابل عملیات حرارتی قرار می‌گیرد و در شرایط خاص، می‌توان با اعمال فرآیندهای سخت‌کاری سطحی یا حرارتی، خواص مکانیکی آن را بهینه‌سازی کرد. این میلگرد، از نظر ترکیب، بین فولادهای کم‌کربن با جوش‌پذیری بالا و فولادهای پرکربن با سختی بسیار بالا قرار دارد؛ به همین دلیل، انتخاب مناسبی برای کاربردهایی است که در آن‌ها، هم مقاومت کششی اهمیت دارد و هم قابلیت ماشین‌کاری و دقت ابعادی مورد نیاز است.

میلگرد آلیاژی CK45
میلگرد آلیاژی CK45

از دیدگاه مهندسی متالورژی، این فولاد در شرایط نرمالایز شده (normalized) دارای استحکام متوسط و چقرمگی مطلوب است، اما زمانی که تحت فرآیندهایی مانند کوئنچ و تمپر قرار بگیرد، می‌تواند به خواص بسیار بالاتری از نظر سختی و مقاومت در برابر سایش دست یابد. این ویژگی باعث شده که در بسیاری از قطعات صنعتی مانند شفت، چرخ‌دنده، میله‌های انتقال نیرو، و اجزای تحت تنش‌های متناوب مورد استفاده قرار گیرد.

در مقایسه با دیگر گریدهای صنعتی، این میلگرد قابلیت خوبی در ماشین‌کاری دارد و برای ساخت قطعاتی که نیاز به دقت بالا، پرداخت سطحی مطلوب و مقاومت مکانیکی قابل قبول دارند، یک انتخاب به‌صرفه و فنی محسوب می‌شود. در واقع، این میلگرد را می‌توان نقطه تعادل بین سختی، فرم‌پذیری و استحکام در میان فولادهای کربنی دانست.

میلگرد آلیاژی چیست

میلگرد آلیاژی یکی از پرکاربردترین انواع میلگرد در پروژه‌های خاص صنعتی و عمرانی است که به‌واسطه ترکیب دقیق عناصر مختلف در ساختار آن، ویژگی‌هایی فراتر از میلگردهای معمولی دارد، در این مقاله، به تعریف میلگرد آلیاژی، ویژگی ها و موارد مربوط به آن می پردازیم:

بیشتر بخوانید

از لحاظ سطح کیفیت نیز، CK45 معمولاً به‌صورت کشش‌سرد یا نورد گرم تولید می‌شود و سطح نهایی آن بسته به نیاز پروژه می‌تواند به‌صورت پولیش‌شده، سنگ‌خورده یا نرمال ارائه شود. همین انعطاف‌پذیری در تولید، آن را برای مصارف گوناگون صنعتی ایده‌آل کرده است. در نهایت باید گفت، انتخاب این نوع میلگرد اغلب با هدف دستیابی به عملکرد مکانیکی پایدار، قابلیت عملیات حرارتی و دوام بالا در شرایط کاری سخت صورت می‌گیرد.

ترکیبات شیمیایی میلگرد CK45

میلگرد CK45 از جمله فولادهای ساده‌کربنی با درصد کربن متوسط است که در گروه فولادهای قابل عملیات حرارتی قرار می‌گیرد. ترکیب شیمیایی این میلگرد به‌گونه‌ای طراحی شده که تعادلی بین استحکام، سختی، ماشین‌کاری‌پذیری و چقرمگی ایجاد کند. عناصر تشکیل‌دهنده‌ی این فولاد در محدوده‌ای دقیق تنظیم شده‌اند تا خواص مکانیکی نهایی، پایداری متالورژیکی و قابلیت فرآیندپذیری مطلوبی فراهم شود.

میلگرد آلیاژی CK45
میلگرد آلیاژی CK45

در ادامه، اجزای شیمیایی اصلی به‌همراه نقش و اثر هر یک را بررسی می‌کنیم:

  • کربن (C): 0.42% تا 0.50%
    عنصر اصلی تعیین‌کننده سختی و استحکام فولاد. این درصد کربن باعث می‌شود میلگرد قابلیت سخت‌کاری شعله‌ای یا القایی داشته باشد. هرچه درصد کربن بیشتر شود، مقاومت مکانیکی افزایش یافته ولی از چقرمگی و جوش‌پذیری کاسته می‌شود. CK45 در این محدوده، تعادلی مناسب میان سختی و فرم‌پذیری ایجاد می‌کند.
  • منگنز (Mn): 0.50% تا 0.80%
    این عنصر به‌عنوان یک تقویت‌کننده مکانیکی در فولاد عمل می‌کند. منگنز به افزایش سختی‌پذیری کمک کرده و علاوه‌براین، نقش مؤثری در کاهش شکنندگی ناشی از حضور گوگرد دارد. وجود آن باعث بهبود ماشین‌کاری‌پذیری و پایداری ساختار در فرآیندهای حرارتی می‌شود.
  • سیلیسیم (Si): تا 0.40%
    سیلیسیم یک عنصر افزاینده استحکام و بهبوددهنده پایداری حرارتی فولاد است. در CK45، درصد کنترل‌شده سیلیسیم باعث ارتقاء خواص کششی و حفظ ساختار کریستالی در عملیات حرارتی می‌شود، بدون اینکه قابلیت ماشین‌کاری را مختل کند.
  • فسفر (P): حداکثر 0.035%
    عنصری نامطلوب در فولادسازی که در صورت وجود بیش‌ازحد، موجب تردی و شکنندگی می‌شود. در میلگرد CK45، میزان آن در محدوده مجاز کنترل می‌شود تا اثرات منفی بر چقرمگی به حداقل برسد. فسفر بالا می‌تواند باعث ایجاد ترک در محل‌های تنش‌پذیر شود.
  • گوگرد (S): حداکثر 0.035%
    مانند فسفر، گوگرد نیز عنصری مضر در ساختار فولاد است، اما در مقادیر کم می‌تواند به ماشین‌کاری‌پذیری کمک کند. کنترل دقیق این عنصر برای جلوگیری از ترک‌های داغ در فرآیند نورد یا جوشکاری بسیار حیاتی است.
  • ناخالصی‌های احتمالی (Cr, Ni, Cu و …)
    اگرچه میلگرد CK45 به‌عنوان یک فولاد ساده‌کربنی شناخته می‌شود، اما مقادیر ناچیزی از عناصر کروم، نیکل یا مس ممکن است در ساختار آن وجود داشته باشد. این عناصر، به‌طور طبیعی یا به‌عنوان آلودگی وارد فولاد می‌شوند، اما تأثیر زیادی در عملکرد کلی فولاد ندارند و در آنالیز استاندارد قید نمی‌شوند.

جدول ترکیبات شیمیایی استاندارد میلگرد CK45

عنصر آلیاژیدرصد وزنی (Wt.%)نقش در ترکیب فولاد CK45
کربن (C)0.42 – 0.50افزایش سختی‌پذیری، استحکام کششی، کاهش جوش‌پذیری
منگنز (Mn)0.50 – 0.80بهبود ماشین‌کاری، افزایش مقاومت سایشی و سختی‌پذیری
سیلیسیم (Si)حداکثر 0.40پایداری حرارتی، افزایش استحکام بدون کاهش چقرمگی
فسفر (P)حداکثر 0.035در مقادیر بالا موجب تردی؛ کنترل‌شده برای حفظ چقرمگی
گوگرد (S)حداکثر 0.035کمک به براده‌برداری در ماشین‌کاری، با حفظ ساختار پایدار
کروم، نیکل و مس (ناچیز)≤ 0.10ناخالصی‌های احتمالی؛ تأثیر ناچیز بر خواص نهایی فولاد
چگالی و ترکیبات میلگرد

میلگرد یکی از مؤثرترین و حیاتی‌ترین اجزای سازه‌های بتنی است. از کوچک‌ترین ساختمان مسکونی گرفته تا سازه‌های عظیم صنعتی، همه برای حفظ پایداری و تحمل بارهای کششی و ضربی به میلگرد نیاز دارند، دو فاکتور مهم در تعیین کیفیت میلگرد، چگالی و ترکیبات شیمیایی آن هستند، در این مقاله به‌صورت تخصصی به بررسی این دو عامل، معرفی گریدهای مختلف میلگرد و تحلیل دقیق مشخصات فنی آن‌ها می‌پردازیم:

بیشتر بخوانید

ویژگی‌های میلگرد آلیاژی CK45

میلگرد CK45 به‌واسطه ترکیب کنترل‌شده عناصر آلیاژی و ساختار متالورژیکی پایدار، مجموعه‌ای از ویژگی‌های مکانیکی، حرارتی و تکنولوژیکی را ارائه می‌دهد که آن را به یکی از گزینه‌های اصلی در قطعه‌سازی صنعتی و تولید تجهیزات تحت تنش تبدیل کرده است. در ادامه به‌صورت فنی و تشریح‌شده، ویژگی‌های اصلی این میلگرد را بررسی می‌کنیم:

  1. سختی‌پذیری بالا پس از عملیات حرارتی
    میلگرد CK45 قابلیت بالایی در دریافت عملیات حرارتی دارد. با اعمال فرآیندهایی مانند کوئنچ و تمپر (آب‌دهی و برگشت)، یا سخت‌کاری القایی، سطح این میلگرد به سختی‌هایی در بازه 50 تا 60 راکول C می‌رسد. این ویژگی باعث افزایش مقاومت سطحی در برابر سایش، ضربه و خوردگی مکانیکی شده و عمر مفید قطعاتی مانند شفت، چرخ‌دنده یا پین‌ها را به شکل چشم‌گیری افزایش می‌دهد.
  2. ماشین‌کاری‌پذیری مطلوب در حالت خام و نرمالایز
    به‌دلیل درصد متعادل کربن و ساختار فریتی-پرلیتی، میلگرد CK45 از ماشین‌کاری خوبی برخوردار است. این موضوع به تولیدکنندگان امکان می‌دهد تا عملیات‌هایی مانند تراش، فرز، سوراخ‌کاری، قلاویز و رزوه‌زنی را با ابزارهای استاندارد و بدون نیاز به تجهیزات خاص انجام دهند. سطح نهایی کار شده با این میلگرد، صیقلی و قابل پرداخت بوده و در تولید قطعات دقیق بسیار مفید است.
  3. استحکام کششی و تسلیم قابل‌قبول برای قطعات تحت بار مکانیکی
    CK45 در حالت نرمالایز شده، دارای استحکام کششی حدود 650 تا 800 مگاپاسکال و تنش تسلیم حدود 400 تا 550 مگاپاسکال است. این مقدار، آن را برای تحمل بارهای کششی، خمشی و پیچشی در شرایط دینامیکی و استاتیکی مناسب می‌سازد. پس از عملیات حرارتی، این مقادیر به‌شدت افزایش پیدا می‌کنند و موجب ارتقاء عملکرد قطعه در محیط‌های صنعتی پرفشار می‌شوند.
  4. پاسخ عالی به سخت‌کاری سطحی القایی یا شعله‌ای
    ساختار CK45 به گونه‌ای است که در عملیات سخت‌کاری موضعی، تنها لایه سطحی تا عمق مشخصی (معمولاً 1.5 تا 3 میلی‌متر) سخت می‌شود، در حالی که مغز قطعه چقرمگی خود را حفظ می‌کند. این امر باعث می‌شود قطعه نهایی هم سختی سطحی بالا داشته باشد و هم مقاومت در برابر شکست درونی را حفظ کند؛ خصوصیتی که در قطعات تحت ضربه یا ساییدگی بسیار ارزشمند است.
  5. پرداخت‌پذیری سطحی بالا برای ساخت قطعات دقیق و حساس
    میلگرد CK45 به‌خوبی قابلیت سنگ‌زنی، پولیش و صاف‌کاری دارد. این ویژگی در صنایعی که نیاز به تلرانس بسیار دقیق سطح و یکنواختی ظاهری بالا دارند (مثل ساخت شافت‌های دقیق یا رول‌های صنعتی) اهمیت زیادی دارد. این میلگرد می‌تواند پس از ماشین‌کاری، به پرداخت آینه‌ای نیز برسد که در قطعات حساس کاربردی حیاتی دارد.
  6. پایداری ابعادی در فرآیندهای حرارتی
    یکی از مزیت‌های متالورژیکی این فولاد، حفظ ابعاد هندسی قطعه در هنگام انجام فرآیندهایی مانند نرمالایز یا کوئنچ و تمپر است. ساختار همگن باعث می‌شود که قطعه در حین گرم و سرد شدن، تغییر شکل ناگهانی یا اعوجاج نداشته باشد و این پایداری در ساخت قطعات دقیق مکانیکی یک مزیت بزرگ است.
  7. جوش‌پذیری محدود و نیازمند پیش‌گرمایش کنترل‌شده
    به‌دلیل درصد نسبتاً بالای کربن، این فولاد مستعد ترک‌های جوشی است. به همین دلیل، هنگام جوشکاری نیاز به پیش‌گرمایش قطعه تا دمای حدود 250 تا 350 درجه سانتی‌گراد وجود دارد. همچنین باید از الکترودهای کم‌هیدروژن استفاده شود و عملیات پس‌گرمایش (Post Heat) نیز برای جلوگیری از تنش‌های پسماند توصیه می‌شود. اگر این موارد رعایت شود، جوش قابل قبولی قابل دستیابی است، ولی در کل، جوش‌پذیری آن پایین‌تر از فولادهای کم‌کربن است.

کاربردهای میلگرد CK45

میلگرد CK45 به‌دلیل خواص مکانیکی متعادل، ماشین‌کاری‌پذیری مناسب، قابلیت عملیات حرارتی و سختی‌پذیری بالا، در طیف وسیعی از صنایع و پروژه‌های مکانیکی، جایگاه ویژه‌ای دارد. این نوع فولاد برای ساخت قطعاتی استفاده می‌شود که باید تحت بارهای مکانیکی و حرارتی خاص عمل کنند و در عین حال، دقت ابعادی، دوام و قابلیت سرویس‌پذیری بالایی داشته باشند.

میلگرد آلیاژی CK45
میلگرد آلیاژی CK45

در ادامه به کاربردهای کلیدی میلگرد CK45 در حوزه‌های مختلف صنعتی می‌پردازیم:

  • ساخت شفت‌های صنعتی و محورها
    یکی از رایج‌ترین کاربردهای CK45، استفاده در ساخت شفت‌ها و محورهاست. این قطعات که به‌عنوان عناصر انتقال نیرو در ماشین‌آلات عمل می‌کنند، نیاز به مقاومت بالا در برابر پیچش، خم‌شدگی، ضربه و ساییدگی دارند. میلگرد CK45 پس از سخت‌کاری سطحی، ساختار بیرونی مقاومی فراهم می‌کند در حالی که مغز چقرمه آن ضربات را تحمل می‌کند.
  • تولید چرخ‌دنده‌های صنعتی و قطعات گیربکس
    چرخ‌دنده‌ها در معرض تنش‌های تماسی متناوب و سایش شدید قرار دارند. CK45 با امکان سخت‌کاری سطحی، سطحی سخت و مغزی نرم ایجاد می‌کند که در برابر فشارهای موضعی مقاومت بالایی دارد. به همین دلیل در گیربکس‌های صنعتی، ماشین‌آلات سنگین و خطوط انتقال نیرو کاربرد دارد.
  • قطعات ماشین‌آلات کشاورزی و راه‌سازی
    در این ماشین‌آلات، قطعات باید هم مقاوم در برابر خوردگی مکانیکی و هم بادوام در شرایط محیطی باشند. میلگرد CK45 با مقاومت به سایش، استحکام کششی بالا و قابلیت تولید قطعات با ضخامت‌های مختلف، انتخاب مناسبی برای اجزای سیستم‌های انتقال نیرو، بازوهای متحرک و اتصالات تحت بار دینامیکی است.
  • ساخت سیلندرها و پیستون‌های هیدرولیکی
    در تجهیزات هیدرولیکی، قطعات باید در برابر فشار بالا، سایش سطحی و دمای متغیر عملکرد پایداری داشته باشند. میلگرد CK45 با قابلیت ماشین‌کاری دقیق، سطح صیقلی و سخت‌کاری‌پذیری، برای ساخت شافت‌ها و پیستون‌های هیدرولیکی بسیار مناسب است. در بسیاری از سیستم‌های پرس صنعتی و بالابرها از این گرید استفاده می‌شود.
  • ابزارسازی دقیق و تولید قطعات قالب‌سازی
    CK45 در ساخت ابزارهایی مانند فیکسچر، جیگ، صفحه‌های مهارکننده و تجهیزات مونتاژ به‌کار می‌رود. این قطعات نیاز به ابعاد دقیق، پایداری در برابر سایش و قابلیت تعمیر و اصلاح‌پذیری دارند. سطح قابل پولیش و تحمل ضربه در این میلگرد، مزایای فنی بسیاری برای سازندگان ابزار فراهم می‌کند.
  • ساخت میل‌لنگ، میل‌سوپاپ و اجزای دوار موتورهای صنعتی
    به‌دلیل عملکرد مداوم و تحت بارهای چرخشی بالا، این قطعات باید در برابر خستگی، فشار موضعی و سایش مقاوم باشند. میلگرد CK45 با سختی سطحی بالا و چقرمگی داخلی، برای ساخت این نوع اجزا انتخابی ایده‌آل است، مخصوصاً در موتورهای دیزلی، توربین‌ها و کمپرسورها.
  • قطعات انتقال و نگهدارنده در خطوط تولید و حمل‌ونقل صنعتی
    رولرها، غلطک‌ها، شافت‌های هدایت‌کننده و متعلقات نگهدارنده در خطوط صنعتی معمولاً با CK45 تولید می‌شوند. این قطعات در معرض حرکت مداوم و بار مکانیکی هستند، و ویژگی‌های CK45 باعث کاهش توقف خطوط، افزایش دوام و کاهش هزینه تعمیرات می‌شود.
  • تجهیزات نظامی، نفت و گاز و صنایع سنگین
    در تجهیزات حفاری، کمپرسورهای پر فشار، شاسی و اجزای متحرک سامانه‌های دفاعی، نیاز به قطعاتی با استحکام بالا، ثبات متالورژیکی و دقت بالا وجود دارد. CK45 به‌عنوان یک گرید قابل اتکا در این حوزه‌ها نیز مطرح است.
  • تولید قطعات مکانیکی پُرکاربرد با عمر سرویس بالا
    در تولید انبوه قطعاتی مثل خارها، پین‌ها، بوش‌ها، صفحات فشار و رابط‌های انتقال نیرو، استفاده از میلگرد CK45 باعث افزایش عمر مفید، کاهش دفعات خرابی و تعمیر، و کاهش هزینه‌های نگهداری می‌شود.

مزایای استفاده از میلگرد CK45

میلگرد CK45 به‌عنوان یک فولاد کربن متوسط با قابلیت عملیات حرارتی، مزایای متعددی را برای صنایع مختلف به‌همراه دارد. این مزایا نه‌تنها در مرحله طراحی و تولید قطعه، بلکه در بهره‌برداری، نگهداری و طول عمر تجهیز نیز خود را نشان می‌دهند. در ادامه، مهم‌ترین مزایای فنی و اقتصادی این میلگرد را به‌صورت تفصیلی بررسی می‌کنیم:

  • قابلیت تنظیم خواص مکانیکی بر اساس نوع کاربرد
    یکی از مهم‌ترین مزایای CK45، امکان انجام عملیات حرارتی کنترل‌شده روی آن است. به‌کمک فرآیندهایی مانند نرمالایز، آنیل، کوئنچ و تمپر می‌توان سختی، استحکام، چقرمگی یا حتی رفتار خستگی فلز را دقیقاً مطابق با شرایط عملکرد قطعه تنظیم کرد. این مزیت باعث می‌شود یک میلگرد با مشخصات اولیه مشابه، در چند کاربرد صنعتی مختلف قابل استفاده باشد.
  • عملکرد عالی در برابر بارهای متناوب و خستگی مکانیکی
    در قطعاتی که تحت بارهای سیکلی یا نوسانی کار می‌کنند (مانند میل‌لنگ یا شفت‌های انتقال قدرت)، فولاد CK45 عملکرد بسیار پایداری دارد. ترکیب مناسب سختی سطحی و مقاومت داخلی، باعث می‌شود این قطعات در برابر ترک‌های خستگی و شکست زودهنگام مقاوم باشند و عمر مفید بیشتری داشته باشند.
  • امکان دستیابی به سطح بسیار صاف و پرداخت‌شده
    یکی دیگر از ویژگی‌های مثبت CK45، قابلیت سنگ‌زنی، پولیش و صیقل‌کاری دقیق سطحی است. این موضوع به‌ویژه در قطعاتی مثل شافت، رولر و پیستون اهمیت بالایی دارد که نیازمند تلرانس‌های دقیق و سطح بدون خش هستند. همچنین امکان پوشش‌دهی با کروم، نیکل یا نیتروژن نیز روی این میلگرد وجود دارد.
  • مناسب برای تولید انبوه و قطعه‌سازی دقیق صنعتی
    ترکیب ماشین‌کاری‌پذیری بالا با پایداری ابعادی و یکنواختی ساختار متالوگرافی، باعث شده این میلگرد برای تولید انبوه قطعات صنعتی بسیار مناسب باشد. از جمله این قطعات می‌توان به خار، پین، چرخ‌دنده، بوش و اتصالات دقیق اشاره کرد. این موضوع در کاهش زمان تولید، افزایش کیفیت و کاهش ضایعات مؤثر است.
  • کاهش هزینه‌های نگهداری و تعمیر در طول عمر تجهیز
    به‌دلیل سختی سطحی بالا، مقاومت به سایش و پایداری مکانیکی، قطعات ساخته‌شده از CK45 دیرتر فرسوده می‌شوند. در نتیجه، نیاز به تعویض و تعمیرات مکرر کاهش می‌یابد. این مسئله در صنایعی که هزینه توقف ماشین‌آلات بالا است (مثل نفت و گاز یا صنایع فولادسازی) مزیت بسیار مهمی محسوب می‌شود.
  • توانایی تحمل ضربه در کنار سختی سطحی بالا
    در بسیاری از قطعات، تنها سختی بالا کافی نیست. قطعه باید هم در برابر ضربه مقاوم باشد و هم سطح آن در برابر خراش، ساییدگی یا فرو رفتگی دوام داشته باشد. میلگرد CK45 با ایجاد ساختار دوفازی (سطح سخت – مغز نرم)، این قابلیت را به‌خوبی تأمین می‌کند و باعث می‌شود قطعه نهایی هم ایمن و هم بادوام باشد.
  • دسترسی مناسب در بازار و قابلیت سفارش در ابعاد مختلف
    این میلگرد به‌دلیل کاربرد وسیع در صنایع کشور، در اکثر انبارهای فولاد، بورس‌های آهن و مراکز فروش معتبر موجود است و در قطرهای متنوع (از حدود ۱۰ میلی‌متر تا ۲۰۰ میلی‌متر) قابل سفارش‌گذاری است. این دسترسی بالا باعث شده زمان تأمین کاهش یافته و هزینه لجستیک و خواب پروژه نیز پایین بیاید.

تفاوت میلگرد CK45 و میلگرد ST52

میلگرد ST52 در دسته فولادهای کم‌کربن و پرمنگنز قرار دارد، در حالی که میلگرد CK45 دارای کربن متوسط و قابلیت عملیات حرارتی بالاتری است. این تفاوت‌ها کاربردهای این دو نوع میلگرد را از هم جدا می‌کند:

ویژگیمیلگرد CK45میلگرد ST52
درصد کربن0.42 تا 0.50حدود 0.22
سختی سطحیبالاپایین
استحکام کششیبالامتوسط
قابلیت جوشکاریکم (نیاز به پیش‌گرمایش)بالا
ماشین‌کاریبسیار مناسبنسبتاً مناسب
سخت‌کاری سطحیداردندارد
کاربردقطعه‌سازی دقیق و صنعتیسازه‌های فلزی و ساختمانی

نکات مهم در استفاده و نگهداری از میلگرد CK45

با توجه به حساسیت کاربرد میلگرد CK45 در قطعه‌سازی‌های دقیق، توجه به شرایط نگهداری و روش استفاده از این میلگرد نقش بسیار مهمی در حفظ کیفیت، کارایی و عملکرد نهایی قطعه دارد. در صورتی که این نکات رعایت نشوند، حتی با انتخاب متریال مناسب نیز ممکن است محصول نهایی دچار مشکلاتی مانند ترک‌خوردگی، اعوجاج، زنگ‌زدگی یا کاهش عمر مفید شود.

در ادامه، مهم‌ترین نکات کاربردی و فنی در نگهداری و استفاده از این نوع میلگرد را بررسی می‌کنیم:

  1. نگهداری در محیط خشک، سرپوشیده و دارای تهویه مناسب
    به‌دلیل وجود کربن نسبتاً بالا در ساختار این میلگرد، در تماس با رطوبت محیط، احتمال تشکیل اکسید و زنگ‌زدگی سطحی بالاست. توصیه می‌شود که میلگردهای CK45 در محیط‌های بسته، دارای تهویه هوا و بدون تماس مستقیم با سطح زمین یا دیوارهای نم‌دار نگهداری شوند. استفاده از پالت چوبی یا زیرسری فلزی برای فاصله از کف ضروری است.
  2. پوشش‌دهی سطحی هنگام انبارداری طولانی‌مدت
    در صورت نیاز به نگهداری بیش از چند هفته، پیشنهاد می‌شود سطح میلگرد با یک لایه نازک روغن ضدزنگ، گریس صنعتی سبک یا پوشش محافظ (مثل VCI) آغشته شود. این اقدام باعث جلوگیری از تماس مستقیم هوا و رطوبت با سطح فلز می‌شود و از خوردگی سطحی جلوگیری می‌کند، به‌ویژه در مناطق با رطوبت نسبی بالا یا انبارهای باز.
  3. جلوگیری از ضربه‌های مکانیکی هنگام بارگیری، تخلیه و جابجایی
    میلگرد CK45 اگرچه مقاوم است، اما در برابر ضربه‌های ناگهانی یا برخورد با سطح سخت ممکن است دچار تنش‌های پنهان یا شکستگی موضعی شود. به‌ویژه اگر میلگرد به‌صورت کشش‌سرد شده یا سنگ‌خورده باشد، حساسیت بیشتری نسبت به تنش‌های ضربه‌ای دارد. استفاده از تجهیزات مناسب برای حمل (لیفتراک، تسمه پارچه‌ای، جرثقیل با قلاب لاستیکی) توصیه می‌شود.
  4. پیش‌گرمایش حین جوشکاری برای جلوگیری از ترک‌های حرارتی
    CK45 به‌دلیل درصد کربن نسبتاً بالا، در برابر ترک‌های تنشی ناشی از جوشکاری آسیب‌پذیر است. برای انجام جوش موفق، دمای پیش‌گرمایش بین 250 تا 350 درجه سانتی‌گراد باید رعایت شود. همچنین استفاده از الکترودهای کم‌هیدروژن و انجام عملیات پس‌گرمایش (Post Weld Heat Treatment) می‌تواند از ایجاد ترک‌های ریز در منطقه HAZ (ناحیه متاثر از حرارت) جلوگیری کند.
  5. کنترل سرعت و دمای ماشین‌کاری برای حفظ ساختار فلز
    هنگام تراش، سوراخ‌کاری یا فرزکاری این میلگرد، باید از سرعت براده‌برداری مناسب و ابزار تیز استفاده شود تا از ایجاد حرارت بیش‌ازحد در سطح قطعه جلوگیری گردد. دمای بالا می‌تواند باعث تغییر ساختار کریستالی و کاهش خواص مکانیکی سطحی شود. استفاده از کولانت (مایع خنک‌کننده) الزامی است.
  6. حفظ شرایط تنش‌زدایی در صورت انجام ماشین‌کاری سنگین
    پس از انجام ماشین‌کاری شدید یا تراشکاری قطعه‌های حجیم، ممکن است تنش‌های پسماند در قطعه باقی بماند که در آینده باعث تاب‌برداشتن یا ترک سطحی شود. توصیه می‌شود عملیات تنش‌زدایی (Stress Relieving) با دمای حدود 550 تا 650 درجه سانتی‌گراد روی قطعه انجام شود تا ساختار فلز پایدار بماند.
  7. عدم تماس با محیط‌های اسیدی یا نمکی در زمان حمل و نگهداری
    حتی در مدت‌زمان کوتاه، تماس میلگرد با بخارات نمک، اسید، یا مواد خورنده مانند کلرید کلسیم (به‌کاررفته در یخ‌زدایی معابر یا صنایع شیمیایی) می‌تواند باعث ایجاد خوردگی موضعی یا حفره‌های سطحی شود. در محیط‌های صنعتی با شرایط خاص، نگهداری در بسته‌بندی پلاستیکی یا پوشش اپوکسی الزامی است.
  8. بررسی ابعاد و سطح قبل از عملیات حرارتی یا ماشین‌کاری
    به‌دلیل امکان وجود تاب یا خمیدگی جزئی در برخی شاخه‌ها، قبل از ورود میلگرد به مرحله عملیات حرارتی یا ماشین‌کاری دقیق، باید با ابزار مناسب (مثل کولیس، میکرومتر یا اندیکاتور) کنترل ابعادی انجام شود. این کار از اتلاف مواد اولیه و بروز خطای ساخت جلوگیری می‌کند.
  9. پیش‌بینی تلرانس‌های انقباضی در طراحی قطعه
    چون CK45 بعد از عملیات حرارتی ممکن است دچار انقباض ابعادی شود، در طراحی قطعات دقیق، باید مقدار افت اندازه در مرحله سخت‌کاری در نظر گرفته شود. طراحان حرفه‌ای معمولاً قطعه را کمی بزرگ‌تر طراحی کرده و بعد از عملیات نهایی آن را به ابعاد مطلوب می‌رسانند.
  10. استفاده از تست UT و MT برای بررسی ترک و ناپیوستگی داخلی
    در پروژه‌های صنعتی حساس، به‌ویژه در قطعات محرک و تحت بار دینامیکی، بررسی وجود ترک یا تخلخل داخلی با روش‌های غیرمخرب مانند آزمون اولتراسونیک (UT) یا تست ذرات مغناطیسی (MT) پیش از استفاده یا جوشکاری، می‌تواند از شکست زودهنگام و خطرات عملکردی جلوگیری کند.
انبارداری میلگرد

در هر پروژه عمرانی یا ساختمانی، نگهداری صحیح مصالح از جمله میلگرد و خاموت اهمیت بسیار زیادی دارد. اگر میلگرد به درستی انبار نشود، ممکن است دچار زنگ‌زدگی، خمیدگی یا آسیب‌هایی شود که کیفیت سازه را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد، در این مقاله، به بررسی اصول، شرایط، نکات کاربردی و استانداردهای مهم در انبارداری میلگرد می‌پردازیم:

بیشتر بخوانید

قیمت روز میلگرد چقدر است؟

در حال حاضر دانستن قیمت روز میلگرد برای محاسبه هزینه‌های پروژه و تصمیم‌گیری فنی ضروری است. ما در آهن اینجا قیمت انواع مقاطع فولادی از جمله: میلگرد، تیرآهن، ورق را ارائه می کنیم:

قیمت روز میلگرد چقدر است؟

در بازار میلگرد، برندهای شناخته‌شده‌ و معتبری مانند ذوب‌آهن اصفهان، کویر کاشان، نیشابور و بافق یزد حضور مهم و گسترده‌ای داشته و از مهم‌ترین منابع تامین میلگرد محسوب می‌شوند، برای تحلیل بهتر شرایط بازار و انتخاب گزینه مناسب، دانستن قیمت روز میلگرد امری مهم و ضروری است:

مشاهده قیمت روز میلگرد

جمع‌بندی

میلگرد CK45 یک نوع فولاد آلیاژی با خواص مکانیکی خاص و قابلیت عملیات حرارتی است که برای ساخت قطعات دقیق، مقاوم و بادوام در صنایع مختلف بسیار مناسب است. از ماشین‌کاری آسان تا مقاومت سایشی بالا، این میلگرد انتخابی ایده‌آل برای پروژه‌هایی است که به دقت و دوام نیاز دارند.

برای داشتن خریدی آگاهانه و انتخاب مقطع فولادی متناسب با نیاز پروژه، بهره‌مندی از مشاوره تخصصی امری ضروری است. کارشناسان مجرب و حرفه‌ای آهن اینجا با تسلط کامل بر بازار آهن و شناخت دقیق نیازهای فنی، آماده‌اند تا مشاوره‌ای سودمند و کاربردی به شما ارائه دهند. این مشاوره به شما کمک می‌کند تا با اطمینان بیشتر، انتخابی دقیق‌تر و اقتصادی‌تر داشته باشید.

سوالات متداول
شاید برای شما هم سوال باشه?!
  • 1. میلگرد CK45 چه تفاوتی با فولاد ST37 دارد؟

    میلگرد CK45 دارای درصد کربن بالاتری است و مقاومت بیشتری نسبت به ST37 دارد، اما جوش‌پذیری کمتری دارد و نیاز به پیش‌گرمایش دارد.
  • 2. آیا می‌توان میلگرد CK45 را به راحتی ماشین‌کاری کرد؟

    بله، این میلگرد به‌دلیل ساختار یکنواخت و خواص مکانیکی مناسب، گزینه‌ای عالی برای ماشین‌کاری دقیق به‌شمار می‌رود.
  • 3. برای جوشکاری CK45 باید چه نکاتی را رعایت کرد؟

    به‌دلیل درصد بالای کربن، باید از پیش‌گرمایش استفاده شود تا ترک‌های جوشی ایجاد نشود. همچنین انتخاب الکترود مناسب نیز حیاتی است.
  • 4. آیا این میلگرد برای استفاده در محیط‌های مرطوب مناسب است؟

    نه کاملاً، چون مقاومت به خوردگی آن در حد فولادهای زنگ‌نزن نیست و بهتر است با پوشش‌دهی یا رنگ‌آمیزی محافظت شود.
  • 5. در چه صنایعی استفاده از میلگرد CK45 توصیه نمی‌شود؟

    در صنایعی که نیاز به انعطاف‌پذیری بالا و جوشکاری زیاد دارند، مانند سازه‌های ساختمانی عمومی، استفاده از فولادهای کم‌کربن مناسب‌تر است.